Je hebt zonnepanelen op je dak en daar word je blij van. Maar je leest ook de krantenkoppen: de salderingsregeling verdwijnt en de terugleverkosten lopen op. Ineens schreeuwt de hele markt dat je een thuisbatterij moet kopen. Maar is dat wel zo?
Ik zal eerlijk met je zijn: een thuisbatterij is prachtige techniek, maar het is ook een dure investering. Vaak zijn er veel slimmere en goedkopere manieren om je eigen overtollige stroom nuttig te gebruiken, voordat je duizenden euro’s aan een batterij uitgeeft.
Op deze pagina help ik je door de marketingpraatjes heen te kijken. Ik wil je beschermen tegen een aankoop waar je spijt van krijgt.
Jarenlang mocht je de stroom die je in de zomer te veel opwekte, wegstrepen tegen je verbruik in de winter. Het elektriciteitsnet was eigenlijk onze gratis, oneindige batterij. Die tijd is voorbij.
Straks krijg je voor je teruggeleverde stroom een lage vergoeding, terwijl je voor de stroom die je in de avond koopt de volle mep betaalt.
Mijn doel voor jou is simpel: Zorg dat de stroom die je opwekt, onder je eigen dak blijft. We noemen dit zelfconsumptie. En daar heb je niet direct een chemische batterij voor nodig.
Voordat je naar thuisbatterijen gaat kijken, wil ik dat je kijkt naar de grootste 'batterij' die je waarschijnlijk al in huis hebt (of goedkoop kunt plaatsen): Water.
Het verwarmen van je huis en je tapwater is de grootste energieslurper. Water kan warmte enorm goed vasthouden. Waarom zou je je dure stroom terugleveren voor een paar cent, om vervolgens 's avonds gas te verbranden voor een warme douche? Dat is zonde.
Heb je een warmtepomp of ga je er een aanschaffen? Zorg voor een groot boilervat of buffervat.
Mijn tip: Stel je warmtepomp zo in dat hij tussen 12:00 en 15:00 uur het water naar een hoge temperatuur brengt. Dit is precies het moment dat je zonnepanelen pieken.
Het resultaat: Je 'batterij' is je warme water. Je doucht 's avonds met de zonnestroom van de middag.
Bonus: Combineer dit met een dynamisch energiecontract, dan is de stroom op die tijden vaak het goedkoopst (of zelfs gratis).
Heb je geen warmtepomp, maar wel een elektrische boiler of een vat? Je kunt een simpel elektrisch verwarmingselement gebruiken.
De strategie: Natuurkundig gezien is dit inefficiënt (1 op 1 stroom naar warmte), maar de hardware kost bijna niks.
Hoe je dit doet: Zet er een slimme stekker tussen. Laat het element alleen aangaan als je zonnepanelen volop draaien. Zo zet je "waardeloze" overtollige stroom direct om in warm water. Simpel en effectief.
Heb je je waterhuishouding op orde en wek je nog steeds veel meer op dan je direct verbruikt? Dan komt de thuisbatterij in beeld.
Een thuisbatterij slaat elektriciteit chemisch op om het later op de dag (vaak 's avonds bij de TV of het koken) weer vrij te geven.
De markt wordt overspoeld met aanbieders die gouden bergen beloven. Hier is mijn checklist om te bepalen of, en welke batterij bij je past.
Waarom wil je die batterij? Hier zijn mijn do's en don'ts:
Handelen op de onbalansmarkt of Epex markt ❌ NEE!!
(Zie hieronder).
Zelfconsumptie verhogen? ✅ JA!
Dit is de enige gezonde basis voor een consument. Je wordt minder afhankelijk van het net en gebruikt je eigen groene stroom.
Peakshaving? ✅ JA.
Nuttig om pieken in je verbruik af te vlakken (zeker met het oog op toekomstige nettarieven).
Voor de fun / gadgets? ✅ JA.
Als je het leuk vindt om data te zien en techniek in huis te halen: helemaal goed. Dat vind ik zelf ook prachtig.
Er wordt veel geadverteerd met "verdien je batterij terug door te handelen op de onbalansmarkt". Mijn advies: begin er niet aan als gewone consument.
EPEX Markt: Het verschil tussen de goedkope en dure stroomprijs (de spread) is vaak te klein om de slijtage van je dure batterij terug te verdienen.
Onbalansmarkt: Dit is het "Wilde Westen". Je geeft de controle over je batterij weg aan een commerciële partij. De risico's bij veranderende regelgeving liggen bij jou, de winst ligt grotendeels bij de aansturende partij. Niemand weet wat de toekomst doet. Hou de regie in eigen hand.
Koop geen batterij "op de gok".
Te groot is zonde: Een batterij van 20 kWh krijg je in de winter nooit vol met je panelen, en in de zomer 's nachts nooit leeg met je verbruik. Je betaalt voor lucht.
Kijk naar data: Check je slimme meter. Wat verbruik je tussen zonsondergang en zonsopkomst? Dat is je richtlijn.
Modulair: Mijn advies is om klein te beginnen. Kies een systeem dat modulair is (start bijvoorbeeld met 5 kWh). Blijkt na een jaar ervaring dat je tekort komt? Dan prik je er een module bij.
Veel batterijen bieden een 'back-up' functie voor als de stroom uitvalt. Klinkt veilig, maar is het nodig? Hoe vaak valt de stroom uit in Nederland? Zelden tot nooit.
Hoge kosten
Een goede back-up installatie maakt het systeem complexer en duurder. Vraag jezelf af: wil ik echt honderden euro's extra betalen om die ene keer in de 5 jaar dat de stroom een uurtje uitvalt, mijn koelkast te laten draaien? Meestal is het antwoord nee.
Laat je niet gek maken door verkopers. Een thuisbatterij kan een mooie toevoeging zijn, maar het is niet de eerste stap. Probeer je eigen opwek eerst direct te gebruiken en te verplaatsen naar overdag.
Kijk naar waterverwarming (buffer/boiler) als goedkoop alternatief voor nuttig gebruiken van je overtollige zonnestroom.
Kies je toch voor een batterij? Ga voor zelfconsumptie als doel, start klein en modulair, en blijf weg van risicovolle handelsproposities. Baas over eigen energie begint bij inzicht, niet bij de duurste aankoop.