Een (bouwkundig) zwembad in je tuin? Tof! Maar dit is wat je wel eerst moet weten.

In 2025 ben ik bezig om een duurzaam zwembad te realiseren. Het Willy-Wortel-Project zoals mijn installateur het als projectnaam heeft gedoopt. En deze naam dekt behoorlijk de lading. 

In onderstaand zwembad-dossier deel ik al mijn kennis die ik tijdens het uitzoeken, realiseren en onderhouden van ons bouwkundig zwembad de afgelopen 2 jaar heb opgedaan. En dat is nogal wat. Maak je borst dus maar nat. 

Is dit dossier compleet? Nee, natuurlijk niet. Is het waardevol, ik denk van wel. Heb je aanvullingen of verbeteringen, laat het vooral weten

zwembad informatie bouwen tuin bouwkundig

Doel bepalen: waarom wil je eigenlijk een zwembad?

Het eerste wat je jezelf moet afvragen: waarom wil ik een zwembad? De een wil een zwembad als ‘bezit’. Gewoon mooi, een eyecatcher in de tuin. Misschien wel voor de kleinkinderen, dan komen kinderen (en dus ook kleinkinderen) vaker bij opa en/of oma langs. Gewoon om te relaxen als het bloedheet weer is in de zomer of wil sportief zijn (of doen) en dagelijks een uur gaan zwemmen? 

Kan jij al (eerlijk!) antwoord geven op onderstaande vragen? 

  1. Wanneer wil je een zwembad gaan bouwen? 
  2. Waarom wil je een zwembad? Waar kijk je naar uit? 
  3. Wat ga je met het zwembad doen? 
  4. Wat is je budget? 
  5. Wanneer wil je in je zwembad zwemmen? (hele jaar of alleen zomer)
  6. Hoe groot moet het zwembad worden? In verhouding tot tuin of vooral praktisch?

Plek bepalen: op de grond of in de grond

Wil je een zwembad in de tuin, dan kan je kiezen voor een zwembad die je (tijdelijk) ergens neerzet. Boven op de grond. 

Wil je een zwembad in de grond bouwen, dan spreek je overeen ‘inground’ zwembad. 

plaats zwenbad bepalen opdegrond indegrond

In dit artikel ga ik alleen nog verder op ‘inground’ zwembaden, een stuk complexer maar dus ook leuker. Zwembaden die je tijdelijk plaatst laat ik vanaf hier voor wat het is. 

Inground zwembaden: bouwkundig of prefab

Eigenlijk zijn er twee smaakjes. Of je bouwt (of laat bouwen) een zwembad op locatie (bouwkundig) of je laat een zwembad kant en klaar bezorgen (prefab). De verschillen even op een rij. Let vooral even op de maten in onderstaande afbeelding. 

zwembad afmeting bouwkundig vs prefab

Bouwkundig zwembad

Een bouwkundig zwembad is een zwembad dat volledig op maat en op locatie wordt gebouwd. Meestal van beton of metselwerk en daarmee erg duurzaam en niet verplaatsbaar. 

Dit bad is het tegenovergestelde van een prefab zwembad en gaat heel lang mee. Je hebt veel mogelijkheden in afmetingen, vormen, dieptes en de afwerkingen bepaal je helemaal zelf.

Voordelen

  • Geschikt voor binnen én buiten.
  • Heel veel vrijheid in ontwerp
  • Heel veel vrijheid in afwerking
  • Heel veel vrijheid in mogelijkheden
  • Heel veel vrijheid in accessoires.
  • Eenvoudig af te stemmen op tuin- of huisontwerp.

Nadelen

  • Prijs: duurder dan een prefab zwembad
  • Bouwtijd: gemiddelde doorlooptijd ongeveer 8 weken

Prefab zwembad (in de fabriek gemaakt)

Een prefab zwembad is een kunststof bak die in een fabriek in elkaar wordt gezet. Denk aan leidingen, inspuiters en skimmers. Alles zit er al in, op of aan. De bak gaat op een aanhanger de weg op en bij jou op locatie in een bouwput gehesen. De leidingen worden aangesloten. Daarna water erin (duurt wel even) en zwemmen maar. 

Voordelen

  • Korte project-doorlooptijd
  • Goedkoper dan een bouwkundig bad

Nadelen

  • Weinig vrijheid in ontwerp, in 3 kleuren leverbaar (wit, lichtgrijs of donkergrijs)
  • Weinig vrijheid in afwerking
  • Weinig vrijheid in mogelijkheden
  • Weinig vrijheid in accessoires.
  • Maximale lengte: 12 meter
  • Maximale breedte: 4 meter
  • Maximale bovenbinnenmaat van 3,70 meter (!)
  • Maximale benedenbinnenmaat van 3,40 meter (!)
  • Materiaal verouderd relatief snel

Types prefab baden

Zwembaden die in de fabriek gemaakt worden (prefab) kunnen gemaakt worden van Polypropyleen (PPC), Polyesters of RVS. Ieder materiaal heeft zijn eigen voor- en nadelen. 

Polypropyleen (PPC)
Kies je voor een prefab zwembad van polypropyleen (PPC) dan heb je weinig keuze in kleur. Alleen wit, lichtgrijs of donkergrijs zijn mogelijk. De dikte van de bak moet minimaal 1cm zijn. Prijsvechters maken en plaatsen vaak prefab bakken van 0.6 cm of 0.8 cm dik. Deze bakken zijn minimaal gestabiliseerd. 

Een voordeel van polypropyleen ten opzichte van polyester en vinylester is dat je op maatvoering kunt bouwen. De platen voor het zwembad liggen op locatie op een palet van 2 x 5 meter. Ze worden daar op basis van extrusie in elkaar gelast. 

Qua levensduur kan het materiaal dof, vlekkerig, streperig worden. De mate is afhankelijk van kleur. Goed nieuws, het gaat niet kapot, alleen esthetische veranderingen vinden plaats. 

Polyester
Polyester prefab zwembaden kan je slechts krijgen in de kleuren wit, lichtgrijs of donkergrijs. Ieder zwembad-bak komt van een mal af. De kosten voor het vervaardigen van éé enkele mal (qua maat) kosten al gauw €200.000. Stel je voor als je 5 verschillende maten zwembaden wil maken… 

Polyester prefab zwembaden kan je slechts krijgen in de kleuren wit, lichtgrijs of donkergrijs. Ieder zwembad-bak komt van een mal af. De kosten voor het vervaardigen van éé enkele mal (qua maat) kosten al gauw €200.000. Stel je voor als je 5 verschillende maten zwembaden wil maken… 

Qua levensduur kan bij een polyester zwembad verkrijting van de gelcoat optreden. Dan verpoedert het materiaal. Ook kan naar verloop van tijd verkleuring optreden. Osmose kan ook optreden. Dat zorgt voor problemen met de dampdoorlaatbaarheid. 

Bijna alle materialen zijn waterdicht maar bijna niks is dampdicht. Osmose kan zorgen voor scheurvorming en dus schadevorming door veroudering. 

Osmose komt door waterdamp wat door je gelcoat (1e laag) heen trekt en vervolgens in je polyester komt en getransporteerd wordt naar de buitenkant. Op het moment dat waterdamp zich vestigt omdat het of onregelmatig van structuur is óf oud wordt, dan krijg je een chemische werking en dan krijg je osmose en daarmee bultjes. Het is te repareren door te stralen, uitstukken en dan moet er nog een nieuwe gelcoat op. Je krijgt het nooit meer goed, het is lapwerk (pleisters plakken). 

  • Polyester: 80% damp open en 20% damp dicht. 
  • Vinylester (= polyester): 80% damp dicht en 20% damp open. 

RVS = Roest Vrij Staal
Het grootste nadeel van RVS als zwembad materiaal… er is slechts één kleur mogelijk. Echter, als je voor RVS gaat is de kleur wel heel bewust gekozen. 

Het is dus de vraag of het echt een nadeel is. De levensduur van RVS is, zolang er geen roest optreedt, lang. Heel lang. RVS is gewoon RVS. 

Als er enige vorm is van inductie op je stroomnet. het kan een storing zijn in je stroomhuishouding van je huis. Je kan het tackelen maar niet uitsluiten. Het proces gaat heel langzaam. Het kan ook na jaren gebeuren. Repareren kan, maar je hebt wel echt kennis nodig. 

Het indoor zwembad van Martin Garrix is van RVS en ging roesten. De zwembadbouwer kon het niet oplossen, de leverancier ook niet. Uiteindelijk kwam er een andere zwembadbouwer bij die dit probleem als avontuur zag. Die is twee jaar bezig geweest en het is niet gelukt, het bad bleef roesten. 

Toen kwam er een oude rot met een tip van “oma”. Die suggereerde om een blok aluminium in het bad vast te maken. Daar luisterde Martin niet naar. Uiteindelijk waren alle andere opties op en deed hij het toch. Probleem opgelost. 

Waterlijn bepalen: infinity of skimmers

zwembad waterlijn skimmer infinity pool overloop

Skimmer zwembad

Een skimmerbad heeft vaak 2 skimmers van 90cm breed aan één kant van het zwembad. De skimmers zuigen water af, ongeveer 2mm a 3mm. Vliegjes en blaadjes worden zo naar de skimmers gezogen en kunnen daar in een mandje (filter) worden opgevangen. 

Een vliegje (of blaadje) doet er gemiddeld 2 uur over om van de ene kant van het bad, door de waterstroming, naar de skimmer te worden ‘gebracht’. 

Infinity zwembad (ook wel overloopbad genoemd)

Een overloopbad heeft geen skimmer en heeft een vast waterniveau. Het water loopt in een overloopgoot. Dat kan een verhoogde overloopgoot zijn (infinity) of op trapsniveau (overloopbad). 

Dan loopt het met een vrij verval naar een buffer (een put of tank). De inhoud van dit buffer heeft een inhoud van 5m3 tot 6m3. Daar loopt het water in, een pomp zuigt het water op en brengt het terug het zwembad in. 

Een overloopbad is, in vergelijking met een skimmerbad, snel schoon op de waterspiegel. Dat komt omdat er 30 strekkende meter aan afvoer is. Vliegjes en bladeren kunnen aan alle kanten van het zwembad worden afgevoerd. 

Ondergrond: verzakkingen wil je gewoon niet hebben

Better safe than sorry! Een zwembad die je in de grond plaatst is nogal een bouwwerk. Met heel veel gewicht. Een beetje zwembad heeft gauw 50.000 liter water in zich. Je wil niet dat jouw zwembad gaat verzakken of gaat zweven door opkomend grondwater. Dat zal je zwembad geen goed doen. 

Dat is precies de reden dat inground zwembaden een (gewapende) betonvloer als fundering nodig hebben. In Nederland is normaal gesproken geen vergunning of constructieberekening voor een zwembad nodig.

Zorgt de betonvloer dat er nooit verzakkingen zijn? Nee, maar het is wel heel zeldzaam. Er is altijd een reden aan te wijzen waar de verzakking aan te wijzen valt. 

Is er in een bouwvergunning een zwembad verwerkt dan is de kans aanwezig dat Gemeentes vragen naar een constructieberekening. Het is verdomd slim om een constructieberekening te laten maken. Nogmaals, Better safe than sorry! 

Wanden van beton? Constructieberekening verplicht! 

Wil je de wanden van je zwembad maken door beton te storten, dan is er altijd een constructieberekening nodig. En daarmee ook een sonderingsrapport. Mocht uit het sonderingsrapport blijken dat je heipalen nodig hebt dan is een constructieberekening altijd nodig. 

Zwembad metselen met betonblokken? 

Indien je een zwembad gaat metselen met betonblokken dan is een constructieberekening niet verplicht. Sommige gemeenten willen dat je toch iets van een vergunning moet hebben, denk dan aan een omgevingsvergunning. 

Sonderingsrapport

Een sonderingsrapport is een technisch verslag dat verplicht kan zijn bij het aanleggen van een bouwkundig zwembad. Het beschrijft de samenstelling en opbouw van de ondergrond waarop een zwembad komt te staan. Het onderzoekt vooral:

  • Grondlagen (zand, klei, veen, etc.)
  • Grondwaterniveau
  • Draagkracht van de bodem
  • Zettingsgevoeligheid

Voor een zwembad van beton of metselwerk wil je 100% zeker weten dat de bodem stabiel is. Als de ondergrond niet stevig genoeg is, kan het zwembad later verzakken, scheuren of gaan zweven bij een hoge grondwaterstand. 

Een sonderingsrapport geeft uitsluitsel of je heipalen (een duw en trek voorziening) nodig hebt om te voorkomen dat je zwembad niet verzakt of opdrijft. Het geeft ook advies over de dikte van je betonwerk: dus hoeveel betonijzer er in je beton komt. 

sonderingsrapport wat zit er onder jouw grond

Constructieberekening

Een constructieberekening is een technisch rapport waarin een constructeur (werktuigbouwkundige of civiel ingenieur) berekent of een zwembad sterk en stabiel genoeg is. Deze word dus niet opgesteld door een architect of aannemer. 

In de constructieberekening staat onder ander: 

  • Welke krachten er op de constructie werken (gewicht, wind, waterdruk)
  • Welk materiaal wordt gebruikt? (beton, staal, hout, enz.)
  • Hoe groot en dik moeten balken, muren, vloeren, fundering zijn?
  • Waar komen welke wapening of steunpunten?

Een constructieberekening is belangrijk omdat het de basis is om verzakkingen en scheuren in je zwembad te voorkomen. Een aannemer of grondwerker bouwt exact volgens dit rapport, daar kan je ze ook aan houden. 

Bij sommige bouwputten kan je recht graven, bij anderen moet je in talud bouwen om te voorkomen dat je wanden inzakken. Zit er leem of klei in de grond, dan is de grondslag harder en kan je rechter naar beneden graven. Hoe je het beste kan graven ligt ook het seizoen. Hoe droger, hoe rechter. Hoe natter, hoe schuiner. 

Verzakkingen: type ondergrond niet belangrijk

Om verzakkingen van je zwembad te voorkomen moet er goed verdicht / geplempt worden. Verdichten is het aandrukken of samendrukken van de rond rondom je zwembad. Het liefste in lagen van 20 cm á 30 cm. 

Het goed en nauwkeurig verdichten zorgt voor een minimale kans op verzakking. Worden er keramische tegels rondom je zwembad gelegd, verlijm deze dan in een waterdoorlatende mortel en niet in zand. Verzakkingen zijn achteraf altijd, ligt er even aan hoe, te repareren. 

Een droge of natte bodem zorgt niet voor een grotere of minder grote kans op verzakkingen. Ook de type ondergrond (zand, leem, steen) maakt niet uit als het gaat om verzakkingen. 

Is er grondwater aanwezig op de plek waar je een zwembad wil gaan bouwen, dan moet er altijd een bronbemaling worden geplaatst. Hou rekening met een kostenverhogend aspect, ongeveer €5000 extra. Laat een grondonderzoek uitvoeren zodat je weet hoe het op jouw locatie met de grond en grondwaterstand gesteld is. 

Hiermee voorkom je dat jouw zwembad kan gaan drijven op grondwater. Met grote schades tot gevolg. 

Bronnering is het wegpompen van grondwater tijdens bouwwerkzaamheden. Met behulp van filters, pompen en een ringleiding. Het houdt de bouwput droog zodat je veilig en netjes een betonvloer kan aanbrengen of een bouwkundig zwembad.

Wanneer is bronnering nodig?

  • Je grondwaterpeil is hoger dan de bodem van de uitgraving.
  • Je zwembad komt dieper te liggen dan 1 meter onder het maaiveld.
  • Je bouwt in een gebied met klei of veen, waar water moeilijk wegzakt.
  • Er is kans op opdrijven van de kuip of schade aan omliggende funderingen door waterdruk.

Je hebt in veel gevallen een vergunning of melding bij het waterschap nodig. Te lang bronneren geeft risico op bodemdaling (zetting) in de omgeving.

De grondwaterstand is afhankelijk van het weer. Normaliter neemt het peil van het grondwater toe richting de zomer, na de zomer neemt deze weer af. 

Je moet bronnering toepassen bij het bouwen van een zwembad wanneer het grondwaterpeil te hoog staat om droog te kunnen graven. 

Kort gezegd: als je tijdens het graven in het water staat, moet je gaan bronneren. Verwacht je een verhoogde grondwaterstand, ook dan is het slim om te gaan bronneren. 

Afwerking: het oog wil immers ook wat

Het oog wil ook wat, zei mijn moeder altijd. We zijn aangekomen bij de binnenkant van het zwembad. Folie is algemeen bekend, in theorie te krijgen in vele kleuren en patronen. Tegels zie je in Nederland minder en mozaïek is nog minder te zien. Alle onderstaande afwerkingen zijn alg-proof.

Algen

Alg is een oppervlakteverschijnsel. Alg groeit altijd op voedingsstoffen, op mineraalafzetting en dus kalk. 

In je zwembad is altijd enige vorm van mineralen aanwezig omdat je deze, chemisch gezien, ook nodig hebt voor het desinfecticteren van je zwembad. Er is altijd een minimale kalkafzetting op je afwerking, dat zie je alleen niet. 

Het zorgt dus ook, na verloop van tijd, niet voor een eventueel kleurverschil. 

Zwembad afwerkingen (binnenkant)

Prefab zwembaden hebben geen specifieke afwerking nodig, dat is gewoon hoe je het krijgt. Ga je voor een bouwkundig zwembad dan kan je kiezen uit folie, tegels, zichtbeton (semi prefab) of mozïek. Al deze genoemde afwerkingen zijn niet gevoelig voor alg. Fijn. 

afwerking binnenkant zwembad mogelijkheden

Folie

Grote keuze in materiaal, kleur en structuur. Na 5 a 6 jaar kan de folie minder mooi worden, het wordt wat valer. De folie gaat niet kapot, puur esthetiek dus. Een folie kan niet lek raken, tenzij je er met een mes in gaat snijden. Herstellen kan altijd.

Tegels

Nadeel is dat er tijdens het betegelen geconditioneerde omstandigheden moeten zijn qua temperatuur: tussen de 15 en 25 graden. Realisatie duurt langer. De levensduur van tegels (keramiek) is lang, daar gebeurt niet zoveel mee. Ook is er geen sprake van verkleuring, bij natuursteen is dat wel het geval. 

Zichtbeton (semi prefab)

Grovere afwerking. Kan er vlekkerig uitzien, het is niet superstrak. 
Voordelen: zeer authentiek om te zien. Er is kans op enige vorm van slijtage en verkleuring mogelijk. 

Mozaïek

Tijdsintensief om aan te leggen en dus duur. Wel uniek. Kan allemaal vormpjes leggen, wat de opdrachtgever maar wel. Net zo hard als keramiek, gaat niet kapot. En dus een lange levensduur. 

Inbouwdelen: kunststof of RVS

Onder inbouwdelen verstaan we skimmers, inspuiters, stofzuigeraansluitingen, bedieningspanelen en lamp-armaturen. Deze zijn allemaal in kunststof of RVS beschikbaar. 

Afhankelijk van esthetiek en budget kan je zelf een keuze in materiaal maken. RVS wordt vaak mooier gevonden maar is ook duurder dan kunststof. Ga je voor een luxere afwerking dan zijn RVS inbouwdelen aan te raden. 

Techniek: het hart van een mooi helder en schoon zwembad

Je zwembadwater in topconditie te houden kan op twee manieren: beheersbaar (meten en regelen) en niet beheersbaar (je gaat zelf aan de slag met ph-meters en chloor). Wil je het beheersbaar doen, dan is een technische ruimte nodig. 

De technische ruimte is een ruimte in huis of vlakbij het zwembad (maximaal 15 meter van het zwembad) waar de sensoren, pomp, filter(s), aansturing, chloortoediening, zuurtoediening en toediening van vlokmiddel zijn geplaatst. 

De technische ruimte

De afmetingen van een technische ruimte zijn afhankelijk van de technische opstelling. Deze is vaak 80cm x 150cm met een wand op sta-hoogte. Het beste is om de technische ruimte geïsoleerd te hebben en te voorzien van ontluchting en ventilatie, er staan immers jerrycans met zuur en chloor. 

Noodzakelijke voorzieningen

  • Stroom (zwembadtechniek, zwemmachine, warmtepomp, router)
  • Water
  • Riool
  • Internet

Stroomverbruik

Een zwembad gebruikt zelf geen stroom. De pomp (160 watt per uur) voor het filteren en verwarmen (of koelen) van het water wel. Ook verlichting (40 watt per uur), een stofzuigrobot (1500 watt, 2 uur per week) en een eventuele zwemmachine (1500 watt per uur per turbine) wel. Het verwarmen van het water, daar kom ik straks op terug. 

Afstand van technische ruimte tot zwembad

Vaak wordt in de basis 10 tot 15 meter aangehouden als maximale afstand van het zwembad tot de technische ruimt. Heb je een grotere afstand nodig, geen probleem. Alles is te compenseren met leidingdiameters, flowsnelheid (afstand + aantal bochten bepaalt hoeveel weerstand je in je leiding hebt) en dus ook de druk op de leidingen. 

Waterleiding van 50mm of 63 mm? 

Reguliere zwembadbouwers leggen vaak waterleidingen van 50mm in diameter aan. Je kan ook kiezen voor leidingen van 63 mm diameter. 

Hier kan 2x zoveel water doorheen om dezelfde weerstand te creëren. Echter, hier zit wel een extra prijskaartje van ongeveer €2000 aan vast.  

In offertes wordt vaak uitgegaan van een afstand van maximaal 10 meter. Komt jouw zwembad op een grotere afstand van elkaar te liggen dan zal er meerwerk worden gerekend. 

Chemicaliën: altijd in een lekbak

Chemicaliën staan altijd in de technische ruimte op de grond in een lekbak. Chloor en zuur geven chloorgas af, dat is gevaarlijk en mogelijk dodelijk. In je technische ruimte moet daarom altijd ventilatie aanwezig zijn. 

De technische ruimte moet afsluitbaar zijn zodat (kleine) kinderen daar niet zomaar kunnen komen. 

Filteren: je water zo schoon als mogelijk maken

Om je water goed te kunnen behandelen wil je deze zo schoon als mogelijk hebben, filters zijn daarin onmisbaar. Je hebt de voorfilters, een filtermedium en nafilters. Hoe beter je jouw water kan filterenk, hoe minder je hoeft te desinfecteren. Filteren is dus erg belangrijk! 

zwembad water filteren schoonmaken

Een pomp is nodig om te kunnen filteren

Een pomp zuigt het water aan uit het zwembad en perst dit door de filterinstallatie. Het beste kan je kiezen voor een toerental gestuurde pomp, dit biedt je een paar mooie voordelen. In de winter kan je de pomp op een laag toerental laten draaien. 

Een hoog toerental gebruik je bijvoorbeeld voor het terugspoelen van het filter naar het riool of om te kunnen ‘stofzuigen’. Voor overloopbaden gaat de pomp bij het openen van het dek harder werken zodat het water mooi overloopt zodat de skimmer functie rondom je bad beter werkt. 

Soms heb je bij het verwarmen van het water een verhoogde transmissies in je warmtewisselaar nodig, ook dan heb je een verhoogd toerental in de pomp nodig. 

Voorfilters

Skimmer: eerste shifting

De skimmer zit in je zwembad en zuigt water aan. Er zit een filter in. Deze verwijdert bladeren, insecten en ander drijvend vuil van het wateroppervlak. Daardoor komt er geen rotzooi in pomp (in de technische ruimte). Een skimmer hoeft nooit te worden vervangen. De filter in je skimmer maak je wekelijks even schoon. 

Pomp: zuigt water aan + korrelfilter

In de pomp (in de technische ruimte) zit vaak ook een korrel filter. Deze filtert vuil dat wél door de skimmer is gekomen maar je liever niet in je filtermedium wilt hebben zitten. Dit filter hoeft in principe nooit te worden vervangen, maandelijks even schoonmaken is wel slim. 

Filtermedium: 4 mogelijkheden

This is where the magic 🪄 happends. De meest kleine deeltjes worden hier uit het water gefiltert. Hoe schoner het water, hoe minder chloor (desinfectie) en zuur (ph verlagen zodat chloor beter werkt) er hoeft te worden toegevoegd. 

Eerst moet je dit even weten. 

Een vuildeeltje in het water heeft altijd een bepaalde lengte, deze wordt uitgedrukt in een ‘micron’. Een micron (µm) is een eenheid van lengte, gelijk aan een miljoenste deel van een meter of één duizendste deel van één millimeter (0,001 mm). Het is ook bekend als micrometer en mu. 

Micron wordt veel gebruikt voor het meten van kleine afstanden, zoals bij de dikte van plastic folie, of de grootte van cellen en bacteriën. 

Een paar voorbeelden:
👉 Een plastic boodschappentas: 50 μm. 
👉 Menselijk haar: tussen 20 μm en 200 μm.
👉 Aliminimumfolie: 15 μm
👉 Printpapier: 100 μm

Nu heb je een idee van diktes. Als we het over filteren hebben, willen we de allerkleinste deeltjes uit het zwembadwater halen. 

👉 Zandfilter: filtert tot 25 micron
Water stroomt door een tank gevuld met zand, die vuildeeltjes opvangt. Deze methode werd vooral vroeger toegepast. Door bacteriegroei in het zand moest al het zand na 5 jaar vervangen worden. 

Bacteriegroei (PH5) in je filter betekent een zure omgeving. In combinatie met chloor ontstaan trichlooramines. Dat zijn schadelijke gassen, is ongezond en drijft op je bad. Het is niet te ruiken. Zandfilters worden in Nederland verkocht. Een zak zand kost 6 euro en dus goedkoop qua onderhoud. Je moet wel zelf het zand uit de filter halen. En je bent meer chloor kwijt om de PH van je water in balans te houden. 

👉 Glasfilter: filtert tot 1 micron
Water stroomt door een tank gevuld met glasgruis. Dit glasgruis is 500% fijner dan zand en is negatief geladen. De microdeeltjes in het water zijn positief geladen. Microdeeltjes plakken hierdoor makkelijk vast aan het glasgruis. Tijdens het terugspoelen laten ze ook weer makkelijk los. 

Grootste voordeel? Je krijgt geen bacteriegroei in je filter. Na het reinigingsproces (terugspoelen) heb je een 100% schoon filter. Deze hoeft daarom ook nooit vervangen te worden. Er zijn geen nadelen.

Optie: een vlokmiddel toevoegen 🙂
Door een vlokmiddel aan het water toe te voegen gaat de kleinste deeltjes in het water samenklonteren. Omdat ze nu groter zijn worden ook deze deeltjes door de glasfilter gefiltert. Dit proces wordt coaguleren genoemd. 

Ok, terug naar de glasfilter. Een zak glas kost €30, maar die heb je dus niet nodig. Een glasfilter filtert tot 5 micron, echter, in combinatie met vlokmiddel tot maar liefst 1 micron. In deze combinatie tot 25 keer 🤪 meer filtering in vergelijking met zand. 

👉 Cartridgefilter: een no-go! 
Een cartridgefilter is een filter die veel gebruikt wordt in jacuzzi’s. Het is heel goedkoop en erg Amerikaans. Serieuze zwembadbouwers gebruiken dit niet, een absolute no-go. 

Er wordt als voordeel wel eens gesproken dat er minder waterverlies is, maar dat klopt niet.

Waterbesparing in je filter zorgt ervoor dat je je filter minder kunt reinigen en afvalstoffen minder kunt verwijderen. Het niveau van afvalstoffen in je zwembad wordt hiermee hoger en hoger, dat wil je niet. Dat is namelijk gebonden chloor: slecht voor jou en voor je inbouwdelen.  

👉 Diatomeeënaarde (DE)-filter: duur en complex
Water stroomt door een laag poeder van diatomeeënaarde, een zeer fijn filtermedium. Het haalt hele kleine deeltjes uit het water (tot 2-5 micron), is duur in aanschaf en complex te reinigen. Wordt niet gebruikt in particuliere zwembaden. 

Nafilters

Een nafilter is niets meer dan dat je zelf (of je robot stofzuiger) het zand op de bodem van je zwembad weghaalt. Een zwembadstofzuiger kent eigenlijk alleen maar voordelen. Het is efficiënt, gebruiksvriendelijk en eigenlijk noodzakelijk voor een schoon buitenzwembad. 

Desinfecteren: weg met bacteriën, virussen en schimmels

Via diverse filters heb je je water zo schoon als mogelijk gemaakt. Nu is het zaak om bacteriën, virussen en schimmels te doden. In een zwembad gebeurt dit meestal met chloor, zodat het water veilig en hygiënisch blijft.

zwembad water bacterieen schimmels virussen

Desinfecteren kan op twee manieren. Beheersbaar (automatiseren) en niet beheersbaar (zelf doen). In het laatste geval ga je zelf aan de slag met ph meters en chloorshocks. 

Het grote voordeel van beheersbaar regelen is dat je preventief heel erg grondig bent met filteren. Daardoor is er nog maar weinig te desinfecteren. Hierdoor zijn er weinig reststoffen en daarmee weinig gebonden chloor. Gebonden chloor ruik je en irriteert de huid. 

Zelf desinfecteren ❌

Hier ga ik niet op in. Er zijn diverse manieren om je zwembadwater handmatig met PH en zuurmeters te meten. Ik doe dat niet. 

Automatisch desinfecteren 😍

Ik hou van automatiseren, logisch dat ik hiervoor ben gegaan. Voor het automatiseren is het meten van 2 waardes essentieel: de desinfectiewaarde (chloor) en zuurgraad (ph).

Desinfectiewaarde: CL en ORP

CL (Chloor), meet de exacte vrije chloorwaarde en moet een waarde hebben tussen de 0.5 en 2 mg per liter. De desinfectiewaarde geeft de werkzame (actieve) hoeveelheid chloor aan die je zwembad daadwerkelijk ontsmet. 

ORP (Oxidatie-Reductie Potentiaal), meet de exacte vrije chloorwaarde en óók gebonden chloorwaarde. Dit wordt uitgedrukt in millivolt (mV) en is indicatief. ORP zegt iets over de effectiviteit van desinfectie, niet de exacte hoeveelheid. De doelwaarde van ORP is 720 mV.

Zuurgraad: PH

De ph-waarde mag tussen de 6.8 en 7.4 zitten voor de beste effectiviteit van de chloorwerking. Een PH van 7 is neutraal en is het beste voor om irritatie aan je huid te voorkomen. Chloor is het meest efficiënt (bijna 100%) als de PH een waarde heeft van 6.8. 

De PH waarde van het water

De pH van water vertelt je hoe zuur of hoe basisch (tegenovergestelde van zuur) het water is. Dit wordt gemeten op een schaal van 0 tot 14. Kraanwater heeft in Nederland een PH-waarde van 7.4. 

Onder 7 👉 Het water is zuur.
Boven 7 👉 Het water is basisch.
Rond 7 👉 Perfect voor zwembaden!

Als de pH van het zwembadwater niet de juiste waarde heeft, werkt het chloor in je zwembad minder goed. Het zwembadwater kan dan vervelend voor je huid en ogen zijn. 

Is de PH te laag (zuur) dan trekt het water de mineralen uit je huid. Is de PH te hoog (basisch) dan verwijdert het beschermende vetten uit je huid en daardoor is er een verhoogde kans op infecties. Onze huid is gebaat bij een neutrale stabiele PH waarde van 7. 

Het huidoppervlak heeft een PH-waarde van 5, veel schimmels en parasieten komen daardoor niet door de huid heen. Mensen die last hebben van eczeem, hebben vaak last van een PH-storing. 

Als je kijkt naar de natuur. Je hebt een aerobe en anaerobe deel. Heb je een vijver die niet stinkt, dan is die aerobe. Bacteriën die zuurstof maken zijn gekoloniseerd. Is dit verstoord, dan krijgen de anaerobe bacteriën de overhand en dat ruik je. 

Een zwembad en dus een vijver is zuurstof gestuurd, je moet zorgen voor een natuurlijke balans. 

Door zweet, zonnebrandcrème of andere dingen die je meeneemt in het water, wordt de pH-waarde meestal hoger, maar dit is voor een particulier zwembad verwaarloosbaar. Met het toevoegen van zuur kan je de PH naar beneden bijstellen. Hierdoor werkt het chloor beter om bacteriën en schimmels te bestrijden. 

Hoe kan je het zwembadwater desinfecteren? 

Als de PH en ORP waarde bekend zijn, kan het water gedesinfecteerd worden. Weg met de bacteriën, virussen en schimmels. Desinfecteren kan via chloor (populair), broom, een zoutwatersysteem, uv, ozon en ionisatie. Een overzichtje. 

zwembad water desinfecteren mogelijkheden

1️⃣ Chloor

Chloor bindt eiwit-achtigmateriaal (schimmels, bacterie, eiwit), daarom heet het ook gebonden chloor. Betaalbaar, zeer effectief en goed voor de gezondheid. Chloor heeft geen negatief effect op de volksgezondheid. 

Het zit bijvoorbeeld ook in je drinkwater en frisdrank. Chloor zorgt voor een hele gezonde en veilige situatie in je zwembad. 

Kan huid- en oogirritatie (rode ogen) veroorzaken als de gebonden chloorwaarde te hoog is. Regelmatige monitoring van chloor- en pH-niveau is nodig. 

2️⃣ Broom

Broom is een actief zuurstof en kan de chloorwaarde van je zwembad naar beneden brengen. Broom is het tegenovergestelde van chloor en mag niet in Nederland gebruikt worden. Het is verboden. 

3️⃣ Zoutwatersysteem

In een zoutwatersysteem wordt van zout (natriumchloride) chloor (natriumhypochloride) gemaakt. De zoutmoleculen worden in het leidingtracé van je zwembad omgezet naar chloormoleculen.

Dan worden de zoutmoleculen (NaCl) door elektrolyse gescheiden in natrium (Na+) en chloor (Cl-). Het chloor wordt vervolgens omgezet in natriumhypochloriet (NaClO), het desinfecterende middel dat in zwembaden wordt gebruikt om bacteriën en algen te doden. 

Nadelen zijn hogere initiële kosten en corrosie van metalen onderdelen is mogelijk. Het grote nadeel is dat je met het terugspoelen zout water in het riool stort. Ecologisch gezien niet tof. 

De kwaliteit van water wordt tegenwoordig (vroeger wel) niet beter met een zoutwatersysteem. 

In een jacuzzi weer wel omdat de waterbelasting heel anders is. De verhouding “vlees” en water (weinig water tov aantal mensen) is veel hoger dan in een zwembad (veel water tov aantal mensen). 

4️⃣ UV

Een UV lamp breekt 3 dingen af: ureum (zweet), micro-organismes en chloor. Het is een chloorverbruiker en dus is er meer chloor nodig. En het is een stroomverbruiker, hij staat altijd aan. 

Omdat we tegenwoordig veel meer aan de preventieve kant werken (filteren, filteren, filteren), is de UV lamp niet meer nodig. Raadt jouw zwembadbouwer een UV lamp aan (vaak in combinatie met een zandfilter), dan staat hij/zij al sinds de jaren ‘80 stil. 

Trek dan je conclusies en zoek een andere leverancier. Ik had het eerder over beheersbaar desinfecteren en niet beheersbaar desinfecteren. De UV lamp hoort in de categorie niet beheersbaar.

5️⃣ Ozon

Ozon (O₃) wordt in het water geïnjecteerd en doodt bacteriën. Ozon is gas en heeft een hele hoge agressieve waarde. Lokaal laat het alles afsterven. Het is niet beheersbaar en erg giftig. Het heeft geen blijvende werking en chloor blijft nodig. Komt ook uit de jaren ‘80. 

6️⃣ Ionisatie

Ionisatie is een desinfectiemethode waarbij koper- en zilverionen aan het zwembadwater worden toegevoegd. Dit gebeurt via twee offer-elektroden (meestal koper en zilver) waar stroom op staat. Door die stroom laten de metalen positief geladen ionen los in het water. Die ionen doden bacteriën en algen.

Het idee is vergelijkbaar met zware metalen in de grond: daar groeit ook niets, omdat het leven erdoor wordt onderdrukt. Maar in tegenstelling tot chloor werkt ionisatie traag en lokaal. Het is niet goed te beheersen en heeft geen oxidatiekracht, dus virussen en organisch vuil blijven aanwezig.

Ionisatie was populair in de jaren ’80.

Waterbehandeling systemen: kwaliteit verschilt erg

Als je niet zelf wilt gaan klooien met PH meters en het toevoegen van chloor aan je zwembad heb je een hulpje nodig in de vorm van een waterbehandelingsysteem. 

Dit systeem meet waardes als temperatuur, orp, ph, chloor en waterniveau. Het kan de pomp in snelheid wijzigen en warmtevraag aansturen. Het geeft je inzicht in filterstatus, verwarmingsstatus en autmatische terugspoel programma's. Het inregelen van programma's op basis van tijd is mogelijk. 

Allemaal met als doel om superschoon zwemwater te hebben zonder algen, bacteriën, virussen en schimmels. Om te zorgen dat filters schoon blijven en je water op de door jou ingestelde temperatuur blijft. 

Een aantal mooie waterbehandeling systemen zijn: 

Mijn keuze is gevallen op Poolcop omdat dit systeem uitgebreid is, uitbreidbaar is en een API heeft waarmee te communiceren valt. Er zijn een aantal AUX in/uitgangen beschikbaar voor externe apparatuur welke ook via een API te sturen zijn. 

Zwembadwater verwarmen 🔥 een warmtepomp is het meest efficiënt

We leven in Nederland, een land met nogal wisselende temperaturen. In de winter koud, in de lente en herfst is het “ok” en in de zomer de laatste jaren soms bloedheet. Nogal wispelturig dus. 

Maar hoe fijn is het dat je in april al kan zwemmen? Misschien wel tot zelfs oktober aan toe? Dat kan. Verwarmen dus dat water. 

Maar dat water is geen liter theewater die je wil verwarmen. We hebben het hier over minimaal 45-duizend-liter-water. Dat gaat dus niet van het ene op het andere moment. 

De ideale temperatuur, bestaat die? 

Nee. De ideale temperatuur is namelijk voor iedereen anders en afhankelijk van je doel en omgeving. Is het buiten koud, dan wil je misschien wat warmer water. Is het hoogzomer en 35 graden, dan wil je juist afkoelen in een bad van 26 graden. Maar als je actief wil gaan zwemmen (baantjes trekken of tegen een zwemmachine in) dan is het beter als het water ook niet te warm is. 

Oja, en kinderen hebben het minder snel koud, het bad kan dan dus wel wat koeler. Komt je oma op bezoek, maar het bad dan maar een paar graden warmer. 

Lang verhaal kort, de ideale zwembad water temperatuur is nogal persoonlijk

Om toch een beetje richting te geven voor een buitenzwembad. 

Lente 👉 28 graden. 
Zomer 👉 27 graden. 
Herfst 👉 28 graden.
Winter 👉 12 graden.

Zet de verwarming in de winter uit, laat de pomp wel 4 uur per dag draaien om bevriezing te voorkomen. Is het 3 weken lang -15 graden, zet dan je pomp op lage-continu-stand. 

Oja, een binnenzwembad is vaak tussen de 28 en 30 graden. 

Hoe kan je zwembad water verwarmen? 

Met een CV ketel? Kan. Kost je veel euro's. Een warmtepomp is het meest efficiënt (heeft een hoge COP (Coëfficiënt of performance) om je zwembadwater te verwarmen. 

Veel zwembadbouwers adviseren een lucht-water warmtepomp die puur geschikt is voor het zwembad en dus niet voor het verwarmen van het huis gebruikt kan worden. 

Maar… heb je al een warmtepomp? Dan kan je die in veel gevallen ook voor je zwembad gebruiken? Waarom zou je er immers 2 hebben? Scheelt kosten. Overleg het met je installateur. Laat je geen onnodige warmtepomp aanpraten!

Zwembadwater voor de eerste keer verwarmen in de lente? 

Het is april, de lente is in volle gang en je wil je zwembadwater gaan verwarmen om er lekker in te kunnen zwemmen. Het duurt dan, natuurlijk afhankelijk van de aanvoertemperatuur van de warmtepomp (lucht of water), een aantal dagen. Een beschutte plek, isolatie en wind spelen ook een rol. Die neem ik nu niet mee. 

Ik probeer het nu simpel te houden. Dus stel. Ik heb een zwembad met de volgende afmetingen. 

Lengte: 10 meter
Breedte: 4 meter
Diepte: 1.5 meter

Totale oppervlakte: 40 m2 (10x4)
Totale inhoud: 60 m3 (10x4x1.5)
1 m3 weegt: 1000 kg

Warmtepomp heeft een COP van 5

Temperatuur leidingwater (winter): 10 graden
Doeltemperatuur zwembad: 29 graden
Aantal graden opwarmen: 19 graden (29-10)

Om 1 kg water met 1°C te verwarmen kost 4186 joule 👉 1163 wattuur. 

We hebben in totaal 60.000kg water die met 19 graden verwarmd moet worden. De rekensom wordt dan als volgt: 

(60.000 x 19 x 1163) = 1325820000 watt 👉 1325820 Wh 👉 1326 kWh

Ik heb dus 1326 kWh nodig om het water, onder gelijkblijvende omstandigheden en zonder enig warmteverlies, met 19°C te verwarmen. Maar, er is een warmtepomp met een COP van 5. Dat betekent dat ik 1326 door 5 mag delen: 265 kWh. 

De gemiddelde prijs voor 1 kWh (dynamisch contract, inclusief energiebelasting, btw en inkoopvergoeding) is de laatste 12 maanden (vandaag is 22 mei 2025): 25 cent. 

De kosten voor het opwarmen van het zwembad in de lente is dan: €66,25.

Isoleren. Want je wil warmte ♨️ niet snel kwijtraken

Je hebt veel energie (stroom, gas) gestoken om je zwembad te verwarmen. Die warmte wil je dan ook graag in je zwembad houden. Door je bad te isoleren hou je de warmte langer in je zwembad. Dat scheelt je energie, veel energie. 

Hoe snel of hoe langzaam je zwembadwater opwarmt (of afkoelt) heeft altijd te maken met 3 factoren: 

  1. De watertemperatuur
  2. De buiten (lucht) temperatuur
  3. De luchtvochtigheid

Deze 3 factoren bepalen ook de efficiëntie van je warmtepomp. De zon (intensiteit) is een extra factor als het gaat om verwarmen van je zwembadwater. 

Bij lage luchtvochtigheid 👉 veel water verdampt 👉 veel warmteverlies 👉 zwembad koelt sneller af.

Bij hoge luchtvochtigheid 👉 de lucht is al verzadigd met vocht 👉 minder verdamping 👉 minder warmteverlies 👉 zwembad blijft warmer. 

Wil je dus verwarmen dan is een hoge luchtvochtigheid beter dan een lage luchtvochtigheid. Wil je snel je water afkoelen dan gaat dat sneller met een lage luchtvochtigheid. 

Wil je het hele jaar zwemmen? Isoleren!

Dat kan. Isoleer dan altijd je zwembad. Wil je alleen in de zomer zwemmen, dan is isoleren niet noodzakelijk. Goed om te onthouden: isoleren is altijd een keuze en nooit verplicht

Indien je je zwembad wilt gaan isoleren dan isoleer je normaal gesproken aan de onderkant, zijkant en bovenkant. En natuurlijk de waterleidingen. 

  1. Onderkant (vloer) 👉 onder het beton 👉 pir platen van gemiddeld 10cm dik
  2. Zijkant (wanden) 👉 pur, gemiddeld 10 cm dik, isolatiewaarde (r) van 3
  3. Bovenkant 👉 meerdere manieren (zie hieronder)
  4. De leidingen 👉 leg deze op op pir platen en daarna inspuiten met pur 

Manieren van isoleren bij een buitenzwembad

Bij een buitenzwembad is een lamellendak aan te raden om warmteverlies en dus afkoeling van zwembadwater tegen te gaan. Bij een binnenbad is dat niet persé nodig. Maar er zij

Bovenkant: overkapping 
Met een overkapping kan verdamping voorkomen worden. Een overkapping of schuifbare kap werkt als een serre. Het beperkt verdamping, houdt zonnewarmte vast en voorkomt afkoeling door wind.

Bovenkant: afdekzeil of lamellendek 
Met een afdekzeil of lamellendek kan verdamping ook worden voorkomen. Er zijn afdekzeilen beschikbaar die alleen isoleren of ook het zwembad kunnen verwarmen. Deze solar-lamellendekken laten zonlicht (en daarmee warmte) door en isoleren aan de onderkant. Er mag dus wel warmte in maar geen warmte uit. 

Het solar-lamellendek heeft een warmte-absorberende-onderkant van 2 cm dik. Na verloop van tijd gaat de kleur veranderen onder invloed van weersinvloeden (zon, wind, regen). De levensduur is 10 tot 15 jaar. 

Daarna is de lamel afgeschreven en is het slim om deze te vervangen. Alle onderdelen van het dek kunnen doorgaans gerecycled worden en worden normaliter door de leverancier van een nieuw dek weer meegenomen. 

Een lamellendek kan (handmatig of automatisch) over je zwembad worden geplaatst.

Een egel kan niet zwemmen!

Laat je in de zomer je raam open omdat het echt veel te warm is, dat zijn momenten dat je je lamellendek ook open kan laten. 

Echter, een langslopende egel doe je er geen plezier mee. Die vind zwemmen niet zo leuk. Kortom: doe je lamellendek altijd dicht. 

Zijkant. 
Isolatie rondom zwembad is relevant bij inbouwzwembaden (prefab of bouwkundig). Door de buitenzijde van het zwembad te isoleren met bijvoorbeeld gespoten PUR beperk je warmteverlies aan de zijkanten van het zwembad.

Onderkant. 
Isolatie onder betonvloer voorkomt warmteverlies naar de koude ondergrond. Voordat er beton als fundament word gestort worden isolatieplaatsen (PIR of XPS platen) gelegd. Deze zijn tussen de 5cm en 10cm dik. In de winter is de grond onder het beton (op ongeveer 170 cm diepte) ongeveer 7 °C. In de zomer ongeveer 11 °C. 

Veiligheid: want een veilig zwembad is essentieel

Je zwembadbouwer is verantwoordelijk voor veiligheid maar is niet gebonden aan wetgeving. Er zijn geen soorten van NEN. Een NEN-norm beschrijft hoe iets hoort te gebeuren of eruit hoort te zien. Het zorgt voor veiligheid, betrouwbaarheid en duidelijkheid. 

Geen wetgeving als het om de diepte van een zwembad gaat

Voor particuliere zwembaden (die eigendom is van een huishouden) is geen wetgeving als het om de diepte van een zwembad gaat. Er is dus ook geen wetgeving of regel dat jouw zwembad maximaal 1,50 diep mag zijn. 

Wat hier en hier en hier staat klopt dus niet! Je mag je zwembad dus zo diep maken als je zelf wilt. Een zwembad van 8 meter diep, mag gewoon. 

Maar… dan mag het bad geen openbaar zwembad zijn. En ook niet samen met een kamer of tuinhuis verhuurd worden via Airbnb of Natuurhuisjes

Particulier zwembad:
Geen badmeester verplicht

Openbaar zwembad:
Ondieper dan 1,50 👉 geen badmeester verplicht
Dieper dan 1,50 👉 badmeester verplicht

Wetgeving voor leidingwater-circuit & zwembad circuit

Er is wel wetgeving met betrekking tot je vulsysteem. Het vulsysteem vult je zwembad met water als deze onder een bepaalde waterhoogte komt. 

Zwembadwater wordt geclassificeerd als vloeistofklasse 5, wat inhoudt dat er een hoog risico op verontreiniging bestaat. Daarom mag een zwembadvulsysteem niet direct op de drinkwaterleiding worden aangesloten. Er moet een onderbreking zijn tussen het drinkwaternet en het zwembadwater om terugstroming te voorkomen. 

Er zijn speciale breektanks te koop die speciaal voor vulsystemen ontwikkeld zijn. Ook kan je zorgen dat je water-inlaat boven het waterniveau zit (minimaal 2 cm), het water valt dan naar beneden. 

Is een skimmer veilig? 

Ja, een skimmer in je zwembad is altijd veilig. Er zitten immers geen draaiende onderdelen in. 

Lampen in je zwembad, zijn die veilig? 

Zwembadverlichting moet veilig zijn voor onderdompeling. Volgens de NEN-EN 60364-7-702 norm (Nederlandse interpretatie van IEC 60364), moet alles binnen het bereik van mensen in of bij een zwembad op zeer lage spanning (SELV) werken. Maximaal 12 volt AC (wisselstroom) of 30 volt DC (gelijkstroom). Een veelgebruikte standaard is 12 of 24 volt DC (gelijkstroom). 

Gebruik van trafo's die 230V (Volt) omzetten naar 12/24V. Gebruik lampen met een IP68-classificatie voor waterdichte lampen. Bekabeling in waterdichte mantels, speciaal voor onderwatergebruik.

Waarom geen normale 230V lampen?
Water is een zeer goede geleider van stroom. Bij een defect of slecht geïnstalleerde lamp op 230V ontstaat direct levensgevaar door elektrocutie. Daarom is directe netspanning in of rond het zwembadwater verboden.

Elektriciteit in de technische ruimte: NEN 1010

De NEN 1010 is de Nederlandse norm voor veilige laagspanningsinstallaties. Deze norm beschrijft hoe je veilig elektriciteit aanlegt, met regels over aarding, automatische uitschakeling bij fouten. bescherming tegen vocht en overbelasting en toegestane materialen en installatie. 

Voor zwembaden gelden extra eisen (NEN 1010 hoofdstuk 7-702). 
Apparatuur moet minimaal IP44 zijn (spatwaterdicht), bij voorkeur IP65 in vochtige ruimtes. Afschermingen tegen contact, condens en opspattend water zijn verplicht. Een aparte groep in de meterkast is aanbevolen. Geen kabelhaspels of stekkerdozen als permanente oplossing, geen onbeschermde stopcontacten of schakelaars in vochtige zones.

Wat moet je doen? 
Laat de installatie keuren door een gecertificeerd installateur. Vraag bij twijfel naar een conformiteitsverklaring volgens NEN 1010.

Tegels rondom: een R11 of R12 slipweerstand is gewenst

Goede grip is cruciaal rondom je zwembad. Kinderen rennen, voeten zijn nat, en voor je het weet ligt iemand languit. 

Kies ALTIJD voor antislip tegels met R11 of R12 slipweerstand (DIN-norm). Vermijd hoogglans en gepolijst materiaal. Gebruik absoluut geen standaard binnentegels of badkamertegels rondom je buitenzwembad.

Ik zou altijd gaan voor keramische tegels met een matte structuur of licht ruwe afwerking. Deze tegels zijn kleurvast, ook in de zon. Ze zijn niet poreus en voelen niet heet aan onder je blote voeten.  

Veiligheid in verband met kinderen

Kinderen gaan op onderzoek uit, ze zijn nieuwsgierig. En dat is alleen maar goed ook. Ze bewegen graag maar binnen enkele ogenblikken ben je ze kwijt. In het water? Aan het spelen met chloor in de technische ruimte? 

Voorkomen is beter dan genezen. Voorkom problemen en ongelukken waar je later spijt van gaan krijgen. 

Dus… 

  • Zorg voor een roldek waar een kind op kan lopen. Afdekking door een lamellendek is dan afdoende. 
  • Is het zwembad open? Dan ben jij verantwoordelijk! 
  • Kinderen zonder zwemdiploma? Nooit alleen bij een zwembad! Een hek om het bad is aan te raden. 
  • Technische ruimte altijd afsluiten met een slot. 
  • Chemicaliën in bakken en nooit toegankelijk voor kinderen.
  • Ventilatie aanbrengen in technische ruimte.

Onderhoud: je moet echt zelf af en toe wat doen

Een zwembad brengt onderhoud met zich mee. Veel taken kan je automatiseren maar een mandje met bladeren of chloor vervangen moet je toch echt zelf doen. 

Controleren & schoonmaken

  • Schoonmaken zwembad: 24/7
  • Skimmers (voorfilter) schoonmaken: 1x per week
  • Robotzuiger over de bodem: 1x per week
  • Voorfilter pomp: 1x per maand
  • Oprolnis: 1x per jaar
  • Lamellen schoonmaken met hogedrukreiniger: 1x per jaar
  • Terugspoelen filter, dit kan op een ingestelde tijd (doe het ‘s nachts) of het systeem kan het bepalen. Op basis van de druk én de reststoffen (het systeem weet zelf hoeveel chloor er geïnjecteerd is) bepaald het systeem of er teruggespoeld moet worden. Daar kleeft een nadeel aan. Indien het systeem bijvoorbeeld om 14:00 in de middag kies om terug te spoelen, dan kan je geen handmatige actief uitvoeren, bijvoorbeeld aan de slag met de robotzuiger. Dan kan het systeem in storing komen. Kies om dit te voorkomen voor tijdgestuurd, bijvoorbeeld iedere 2 weken ergens in de nacht. Kleine kans dat je dan zelf met je zwembad aan de gang gaat. 

Chemicaliën vervangen

Chemicaliën (chloor en zuur) vervang je als het (bijna) op is. Wanneer is het op? Dat is afhankelijk van de grootte van je buffer (bak met chemicaliën), de grootte van het zwembad en de temperatuur van het zwembadwater. 

  1. Chloor vervangen: iedere maand
  2. Zuur vervangen: iedere 3 a 4 maanden
  3. APF (vlokmiddel) vervangen: iedere 6 maanden

Watercirculatie 👉 pomp 24/7

Het beste is om de pomp 24 uur per dag te laten draaien op een hele lage stand. Bijvoorbeeld op 10% van het maximale vermogen. 

Stel dat een pomp maximaal 30m3 per uur kan verwerken en circuleert op 10% (dus 3 m3), dan werkt het filtratieproces veel effectiever. Een bad van 60m3 word per 24 uur dan volledig gefilterd. 

Winterklaar maken 👉 vorstschade voorkomen

In de winter kan je de pomp ‘s nachts 4 uur laten draaien om vorstschade te voorkomen. De rest van de tijd kan deze uit. Bijkomend voordeel.. als de pomp draait maak je ook chloor aan en dus heb je in het voorjaar een schoon bad en geen groene smurrie. 

Je lamellendek kan je in de winter beschermen kan met een winterzeil.

Kosten zwembad: afhankelijk van veel verschillende factoren

Wat voor zwembad je wilt laten maken is nogal persoonlijk. Hoe groot, type bad, afwerking, verlichting, accessoires, jetstream, verwarming, isolatie, duurzaamheid en esthetiek. Hieronder een lijstje met posten waar je rekening mee kan houden. Zorg dat je alle onderstaande posten in gedachten houdt om verrassingen achteraf te voorkomen. 

Aanleg kosten zwembad

  • Projectkosten (ontwerp, uitzetten locatie, inregelen, oplevering, projectbezoek) 
  • Grondwerk (afgraven en afvoeren van grond, gewapende betonvloer, constructieberekeningen)
  • Leidingwerk (installateur)
  • Folie & vilt (waterdicht maken bad)
  • Inbouwdelen (skimmers, inspuiters, zuigeraansluiting, bodem aanzuiging, lampnissen)
  • Zwemmachine 
  • Buitendouche
  • Verlichting (afwerking, aansturing)
  • (Solar)Lamellendek (inbouw of opbouw, veiligheid, automatisch, isolatiewaarde, nis constructie, buismotor)
  • Overkapping (voor zwemmen in de winter)
  • Kabels & leidingen (druk pvc 10 of 16 bar, mantelbuizen, kabelgoten)
  • Drainage voor toekomstig onderhoud en voorkomen bronbemaling
  • Zwembadtechniek (besturing, niveau regeling, ph meting, chloormeting, vlokmiddel injectie, zwembadpomp, platenwisselaar, chemicaliën)
  • Nutsvoorzieningen (electriciteit en water) in de technische ruimte
  • Afwerking randsteen / terrastegels rondom zwembad
  • Grondwerk en rijplaten
  • Hak- en breek- en diamantboor werkzaamheden
  • Bronbemaling indien nodig
  • Opbouwen en verwarmen bouwtent
  • Huur afvalcontainer, huur toilet en schaft locatie

Vaste zwembadkosten per jaar

De vaste kosten zijn nagenoeg voor iedere bad (tussen de 40m3 en 60m3 gelijk). Her en der zal er iets wijzigen in de kosten. 

Onderhoud laten uitvoeren: €1000 tot €1500
Preventief voorjaar (zomerklaar maken) + najaar (winterklaar maken). Onderzoek, metingen, vervangen van alle materialen waar chemicaliën doorheen lopen. Natuurlijk kan je het zomerklaar en winterklaar maken ook zelf doen, het onderzoek om materialen te controleren zou ik altijd uitbesteden. 

Chemicaliën, ongeveer €500 (per jaar)
Chloor 👉 12 cans per jaar a €30 = €360
Zuur 👉 4 cans per jaar a €25 = €100
APF (vlokmiddel) 👉 1 cans (10 liter) per jaar a €45 = €45

Water: €136 (52 m3 per jaar)
Per week word er (bij ons) 1 m3 gebruikt om het filter terug te spoelen. In Groningen rekent het waterbedrijf afgerond €2,62 per m3, inclusief alle belastingen. 

Diversen per jaar
Sensor chloor/ph vervangen 👉 €80  (1x per 3 jaar, €250)
Pomp 👉 €250 (1x per 10 jaar, €2500)
Lamellendek 👉 €800 (1x per 10 jaar, €8000)

Optionele vaste kosten (kan je ook zelf!)
Lamellendek schoonmaken (voorjaar): €250
Lamellendek nis schoonmaken (voorjaar): €250
Winterzeil huur + installatie + stalling: €500

Variabele zwembadkosten per jaar

Hoe warm jij je zwembad wil hebben is aan jou. De energie die je in het verwarmen wil steken is persoonlijk en is afhankelijk van jouw wensen en omstandigheden. Ook de manier van verwarmen kan grote verschillen in kosten met zich mee brengen. 

In de lente wil je het bad opwarmen vanuit een lage temperatuur. Ga uit van een éénmalig jaarlijks bedrag voor stroom/gas tussen de €350 en €750, afhankelijk van jouw wensen en omstandigheden. 

Heb je je zwembad eenmaal op temperatuur dan wil je dit ook graag zo houden. In het voorjaar (mei/juni) en najaar (september/oktober) heb je meer energie nodig omdat de buitentemperatuur lager is dan midden in de zomer (juli/augustus). 

We gaan een kosten indicatie maken. Daarom moeten we eerst de warmteverliezen per dag weten. 

Warmteverliezen per dag per maand

Onderstaande warmteverliezen zijn berekend op basis van een zwembad in Nederland van 10 meter lang, 4 meter breed en 1,50 diep. Een totale inhoud van 60m3. Over het zwembad is een solar-lamellendek geplaatst. 

MaandDagelijks verlies (°C)Uitleg
April1,2 – 1,5Frisse nachten, lage zonkracht
Mei0,9 – 1,2Meer zonuren, nog frisse nachten
Juni0,5 – 1,0Lange dagen, water blijft stabieler
Juli0,4 – 0,8Hoogste zonne-instraling, warmste maand
Augustus0,5 – 0,9Iets frisser, maar nog warm
September0,8 – 1,2Afkoeling begint merkbaar
Oktober1,2 – 1,8Koele nachten, zon heeft minder kracht

Het voorbeeld zwembad bevat 60.000 liter = 60 m³.
Het kost 1,163 Wh om 1 liter water met 1 °C te verwarmen.

60.000 liter × 1,163 Wh = 69.780 Wh = ~70 kWh per graad temperatuurverschil

Elke graad temperatuurverlies 👉 er is 70 kWh per dag nodig om het zwembadwater op temperatuur te houden. 

Maar, niet alle warmte komt uiteindelijk in het water terecht, er is namelijk warmteverlies (leidingen, warmtewisselaar, warmtepomp). We gaan uit van 20% verlies. Er is dus 14 kWh meer nodig. 

In dit voorbeeld totaal 84 kWh (70+14). 

Kosten zwembad verwarmen zonder warmtepomp

In onderstaande tabel ben ik uitgegaan van een situatie zonder zonnepanelen. Heb je zonnepanelen dan kan je je eigen (overtollig) opwek gebruiken om je zwembad te verwarmen. Een mooie manier om je zelfconsumptie te verhogen

Heb je een dynamisch energiecontract dan kan je het verwarmen van je zwembad (automatisch) sturen naar momenten dat prijzen (relatief) laag zijn. De prijs per dag gaat dan naar beneden. 

MaandDagverlies (°C)kWh/dag met WP (COP 5)Kosten p/kWhKosten/dag met WP (€)
April1.35 °C113.40 kWh€0,25€28.35
Mei1.05 °C88.20 kWh€0,25€22.05
Juni0.75 °C63.00 kWh€0,25€15.75
Juli0.60 °C50.40 kWh€0,25€12.60
Augustus0.70 °C58.80 kWh€0,25€14.70
September1.0 °C84.00 kWh€0,25€21.00
Oktober1.50 °C126.00 kWh€0,25€31.50

Kosten zwembad verwarmen mét warmtepomp

In onderstaande tabel ben ik uitgegaan van een situatie zonder zonnepanelen maar mét een warmtepomp (lucht-water of water-water). Heb je zonnepanelen dan kan je je eigen (overtollig) opwek gebruiken om je zwembad te verwarmen. Een mooie manier om je zelfconsumptie te verhogen

Heb je een dynamisch energiecontract dan kan je het verwarmen van je zwembad (automatisch) sturen naar momenten dat prijzen (relatief) laag zijn. De prijs per dag gaat dan naar beneden. 

MaandDagverlies (°C)kWh/dag met WP (COP 5)Kosten p/kWhKosten/dag met WP (€)
April1.35 °C22.70 kWh€0,25€5.67
Mei1.05 °C17.65 kWh€0,25€4.41
Juni0.75 °C12.60 kWh€0,25€3.15
Juli0.60 °C10.05 kWh€0,25€2.52
Augustus0.70 °C11.75 kWh€0,25€2.94
September1.0 °C16.80 kWh€0,25€4.20
Oktober1.50 °C25.20 kWh€0,25€6.30

Wetgeving: waar moet je in Nederland aan voldoen en rekening mee houden?

Vergunning voor zwembad is niet verplicht

Voor particuliere zwembaden is in Nederland geen wetgeving. Een vergunning is doorgaans niet nodig. Een inbouw-zwembad valt vanaf 2011 onder de WABO regeling (zelfde als een tuinschuurtje plaatsen). 

Uitzondering op de regel is de gemeente Bilthoven. Deze gemeente kent veel restricties. Controleer dus altijd bij het omgevingsloket of een vergunning voor jouw zwembad noodzakelijk is. 

Wil je een zwembad in je voortuin of heb je bijvoorbeeld een Rijksmonument, dan is een vergunning vaak wel nodig. Ook als je een zwembad in een agrarisch weiland wilt plaatsen. 

Wel vaak een meldingsplicht

Of je een een meldingsplicht voor je zwembad hebt is verschillend per gemeente. Wat er in jouw gemeente nodig is, kan je zelf (anoniem) controleren op omgevingswet.overheid.nl 

Is het eigendom van een zwembad niet van één huishouden, dan komt er wél wetgeving om de hoek kijken

Denk aan publieke zwembaden, zwembaden in hotels maar ook zwembaden bovenop een appartementencomplex die eigendom is van een VVE. Regelgeving is provinciaal georganiseerd, je hebt dan met VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) te maken.

In Amsterdam werd bovenop een appartementencomplex een zwembad gebouwd. Alle huishoudens waren verenigd in een VVE en waren voor het zwembad niet vergunningsplichtig en hadden dus niet met wetgeving te maken. 

Met de nieuwe Omgevingswet die in 2024 ook voor vve's van kracht is geworden is dit anders geworden. Een vergunning voor een zwembad is nu wél verplicht en moet je aan diverse wetten voldoen voldoen. 

Goed opletten dus als je als VVW een gedeeld zwembad laat realiseren. 

Verzekeren: breng je verzekeraar altijd even op de hoogte van je inbouw zwembad

Een dikke boom die met een najaarsstorm op je zwembad valt of een hagelbui in de lente. Vervelend. Helemaal als hierdoor schade aan je zwembad of (solar) lamellendek ontstaat. Een grote schade is het gevolg. 

Het is altijd goed om te controleren of je zwembad door je opstalverzekering niet is uitgesloten van weersinvloeden. Bijvoorbeeld een omgevallen boom of een flinke hagelbui. 

Is je (solar) lamellendek ouder dan 7 jaar, dan kan je dek door een hagelbui worden geperforeerd. Die kan je dan niet meer gebruiken. 

In de meeste gevallen krijg je dan een compleet nieuw dek van je verzekeraar vergoed. De meeste verzekeraars dekken dit. Maar nogmaals, controleer het goed want er zijn verzekeraars die dit helaas uitsluiten. 

Subsidies voor zwembaden, indirect aanwezig

Er zijn in Nederland geen subsidies voor het laten realiseren van een zwembad, waarom zou de staat dit ook gaan subsidiëren. 

Gebruik je een warmtepomp alleen voor het verwarmen van het zwembadwater dan is deze niet subsidiabel. 

Gebruik je de warmtepomp niet alleen voor het zwembad maar ook voor het verwarmen van je huis, dan is de warmtepomp wél subsidiabel. 

CO2 impact van een inbouw zwembad

Een inbouwzwembad in je tuin is een droom voor velen, maar het heeft ook een aanzienlijke CO₂-impact. Gemiddeld stoot een dergelijk zwembad over een periode van 10 jaar tussen de 12 en 18 ton CO₂ uit.

  • Aanleg zwembad: ongeveer 2500 kg CO₂-uitstoot éénmalig
  • Verwarming per jaar zonder zonnepanelen: 1400 CO₂-uitstoot per jaar
  • Verwarming per jaar mét zonnepanelen: 1400 CO₂-uitstoot per jaar
  • Gebruik chemicaliën (chloor, zuur en vlokmiddel): 50–100 kg CO₂ per jaar.

Onderzoek uit naar de CO₂-impact zwembaden

Bos Zwembaden voert momenteel een onderzoek uit naar de CO₂-impact van hun zwembaden. Ze streven naar verduurzaming door het gebruik van energiezuinige technieken en materialen. 

CO₂-impact verlagen heb je zelf in de hand

Gebruik een lamellendek en wandisolatie om warmteverlies te minimaliseren. Overweeg het gebruik van zonnepanelen of zonnecollectoren voor de energievoorziening van je zwembad. Verwarm het zwembad alleen wanneer het in gebruik is en kies voor zoveel als mogelijk gerecycled materiaal of overweeg een natuurlijk zwembad zonder verwarming.

Conclusie: een leerzaam proces is het zeker geweest

Zo, dat was het. Een heel document vol met informatie over het laten realiseren van een zwembad en wat er nou echt bij komt kijken. Ik startte mijn zoektocht naar zwembad-informatie ergens in 2023 en werd op internet, achteraf gezien, doodgegooid met eigenlijk alleen maar halve informatie van leveranciers, verkopers en zwembadbouwers. 

Wij van wc-eend zeg maar. We liegen niet maar vertellen je ook niet precies hoe het zit. Want owee als je te veel weet, dat is voor ons alleen maar lastig. Ik kan als zwembadverkoper aan de slag. 

Ik weet precies waarom consumenten keuzes maken en weet ook hoe het verkoopproces van (de meeste) zwembadbouwers in elkaar steekt. Ja, ook zij maken helaas veelvuldig gebruik van psychologische verleidingsprincipes voor het verkopen van zwembaden

Kortom. Of je nou een warmtepomp koopt, een set zonnepanelen of een thuisbatterij wil aanschaffen. Lees je in. Weet wat je koopt en als je iets niet weet, vraag het iemand in je omgeving. 

Een zwembad is een groot object met veel verborgen kosten. Zit je eenmaal midden in het proces, dan is er geen weg meer terug. Wees dus op je hoede! Een zwembad is geen impulsaankoop. 

Jeroen Bakker
Over de auteur
Jeroen Bakker
Enthousiasteling

Deze trotse en sportieve Groninger heeft verregaande interesse in duurzaamheid, energie en domotica. Hij is mede-eigenaar van B2Design, maakt shuffleboards met de drie broers van Tafelsmaak en verkoopt met zijn dochter ijs met de Toverkar.