Zonnepanelen bewijzen zich al jarenlang. Vanaf 2010 waren er subsidies en een salderingsregeling voor nodig. Anno 2024 zijn zonnepanelen zo efficient en gedaald in prijs dat de financiële ondersteuning niet meer nodig is.
Want ook zonder subsidies blijven zonnepanelen onverminderd interessant. Wat de media ook roeptoetert.
Zorg dat je weet hoe zaken werken. Zorg voor eigen kennis zodat je de juiste keuze kunt maken als je zonnepanelen wilt aanschaffen of bestaande panelen wil gaan vervangen.
Ontdek hoe zonnepanelen jouw energievoorziening in huis mogelijk nog duurzamer kan maken.
Zonnepanelen zijn apparaten die zonlicht omzetten in elektriciteit. Ze bestaan uit zonnecellen die gebruikmaken van het fotovoltaïsche effect om elektrische stroom op te wekken wanneer ze worden blootgesteld aan zonlicht. Zonnepanelen vormen een belangrijke technologie in de overgang naar duurzame energie.
Zonnepanelen wekken energie op uit zonlicht. De zonnecellen in de panelen absorberen fotonen uit het zonlicht, waardoor elektronen in het materiaal van de cellen gaan bewegen.
Dit creëert een elektrische spanning die vervolgens wordt omgezet in bruikbare elektrische stroom door een omvormer.
Nu even stap voor stap.
1: De zon als onuitputtelijke energiebron
2: De zonnecellen vangen het licht op
3: Van licht naar elektriciteit, denk aan een flipperkast:
4: De elektriciteit verzamelen
5: De omvormer gaat zijn werk doen
Wie zonnepanelen wil aanschaffen, staat voor een belangrijke keuze uit verschillende types - elk met hun eigen kenmerken en toepassingen.
Van de hoogefficiënte monokristallijne panelen tot de flexibele dunne-film varianten, en van de innovatieve bifaciale panelen tot de allernieuwste TopCon-technologie.
Elk type heeft zijn specifieke voordelen en uitdagingen. De keuze hangt af van factoren zoals beschikbaar dakoppervlak, budget en gewenste prestaties, waarbij de efficiëntie varieert van 10% tot wel 25%.
Monokristallijne zonnepanelen worden gemaakt van één groot kristal silicium en zijn direct herkenbaar aan hun egale zwarte kleur. Met een efficiëntie tussen de 19-22% behoren ze tot de meest efficiënte zonnepanelen op de markt.
Deze panelen zijn een uitstekende keuze voor wie maximaal rendement uit een beperkt dakoppervlak wil halen.
Deze panelen worden gemaakt van meerdere silicium kristallen en hebben een karakteristieke blauwe, gevlekte structuur. Met een efficiëntie van 15-17% zijn ze minder efficiënt dan monokristallijne panelen, maar ze bieden een goede balans tussen prijs en prestatie. Ze zijn een populaire keuze voor wie wat meer dakruimte heeft.
Dunne-film panelen bestaan uit een dunne laag fotovoltaïsch materiaal en onderscheiden zich door hun flexibiliteit. Met een efficiëntie van 10-12% zijn ze minder efficiënt, maar hun unieke eigenschappen maken ze geschikt voor specifieke toepassingen waar gewicht en flexibiliteit belangrijk zijn.
PERC (Passivated Emitter and Rear Cell) is een verbeterde versie van traditionele zonnepanelen. Ze lijken qua uiterlijk op monokristallijne panelen maar hebben een extra laag die zorgt voor betere prestaties.
Met een efficiëntie van 20-23% bieden ze uitstekende prestaties voor huishoudelijk gebruik.
Deze innovatieve panelen kunnen aan beide zijden licht opvangen en zijn herkenbaar aan hun transparante achterkant. Ze kunnen tot 30% meer opbrengst genereren dan standaard panelen, vooral wanneer ze optimaal worden geplaatst boven een reflecterend oppervlak.
TopCon vertegenwoordigt de nieuwste generatie zonnepanelen en combineert verschillende innovatieve technologieën. Met een efficiëntie van 21-25% behoren ze tot de absolute top in zonnetechnologie. Deze zwarte panelen zijn de perfecte keuze voor wie het allerbeste wil.
De stroom-opbrengst van zonnepanelen wordt gemeten in wattpiek (Wp) en kan variëren van 300 Wp tot 600 Wp per paneel. Gemiddeld levert 1 Wp ongeveer 0,88 kWh per jaar op.
De totale jaaropbrengst hangt af van het aantal panelen, de oriëntatie (zuid, west etc), hellingshoek en natuurlijk of er bijvoorbeeld bomen of andere gebouwen in de buurt zijn.
Voor de hoogste opbrengst is een zuidelijke oriëntatie het beste, maar niet altijd het slimste. Panelen gericht op het oosten of westen leveren ook een goed rendement op.
Noord is minder gunstig, maar kan soms een oplossing zijn als andere richtingen niet mogelijk zijn.
Nee, zeker niet. Bedenk je eens het volgende. Half Nederland heeft de laatste jaren zonnepanelen geplaatst. Zuid was altijd dé meest geadviseerde oriëntatie, die leverde de meeste stroom op.
Maar nu, het is bijna 2025.
Dynamische energiecontracten worden iedere dag een beetje populairder. In Noorwegen is dit type contractvorm al standaard. Ieder uur betaal je dan een verschillende prijs, afhankelijk van vraag en aanbod.
Kijk, en daar komt de aap uit de bouw. Vele panelen liggen op zuid en wekken op hetzelfde moment stroom op. Een groot aanbod en weinig vraag (overdag) zorgt voor een lage prijs.
Jij kan op deze momenten dus al goedkoop aan stroom komen: door deze gewoon te kopen. Als de zon wat meer begint te zakken, leveren de op zuid geplaatste panelen steeds iets minder op… en kijk… als jij jouw panelen nou eens op west en/of oost legt, wekken jouw panelen stroom op als de prijzen stijgen door meer vraag en minder aanbod.
De ideale hellingshoek voor zonnepanelen is ongeveer 35 graden. Dit zorgt voor een optimale instraling van het zonlicht. Bij schuine daken kunnen de panelen vaak met haken worden gemonteerd.
Op platte daken worden ze op een frame geplaatst om de juiste hellingshoek te creëren
Stel dat de zon in Maastricht (Limburg) meer en vaker schijnt dan in Lauwersoog (Groningen). Dan is het vanuit een duurzaamheids karakter misschien beter om in Maastricht te gaan wonen (even los van netcongestie problematiek).
En als daar meer stroom per vierkante meter kan worden opgewekt, zou dit dan bijvoorbeeld ook doorberekend kunnen worden in een huizen of perceel prijs? Het is in ieder geval een pré.
Om te gaan sturen op data is de volgende onderzoeksopzet gemaakt. Jeroen heeft de 25 grootste plaatsen (op basis van het aantal inwoners) in Nederland geselecteerd. In iedere plaats zijn 4 exact dezelfde zonnepaneel-opstellingen geplaatst: Noord, Oost, Zuid en West.
Totaal panelen per opstelling: 16
Wattpiek per paneel: 400
Hellingshoek: 45°
Totaal wattpiek opstelling: 6400 (= 6.4 kWh)
Op basis van iedere plaats zijn de GPS locaties bekend. We weten het aantal panelen, de totaal aan wattpiek, de oriëntatie, de hellingshoek, de weersverwachting en de hoek van de zon op basis van de datum in het jaar.
Een combinatie van bovenstaande variabelen zorgen voor een dagelijkse voorspelling per situatie en plaats.
In de voorspellingen wordt uitgegaan van de meest ideale situatie. Dus geen andere gebouwen of bomen die bijvoorbeeld schaduw veroorzaken.
Wattpiek (Wp) is de maximale hoeveelheid vermogen die een zonnepaneel kan opwekken onder ideale omstandigheden. Hoe hoger de Wp, hoe meer stroom het paneel in potentie kan opwekken.
Deze meest ideale omstandigheden zijn:
Rekenvoorbeeld 1 - Jaaropbrengst van één paneel:
Rekenvoorbeeld 2 - Systeem voor een gemiddeld huishouden:
De meeste daken zijn geschikt voor zonnepanelen, vooral schuine daken met dakpannen. Platte daken kunnen ook worden gebruikt, vaak met behulp van een frame.
Daken met asbest, rieten daken of daken van monumentale panden zijn minder geschikt. Laat een expert jouw dak beoordelen.
Naast de zonnepanelen zelf heb je ook een omvormer nodig om de gelijkstroom om te zetten naar bruikbare wisselstroom. Verder zijn kabels, montagesystemen en een aansluiting op de meterkast nodig om het systeem compleet te maken.
Moderne zonnepanelen hebben een levensduur van 25 tot 30 jaar. Na verloop van tijd neemt hun efficiëntie wel langzaam af, maar ze blijven ook daarna nog jaren rendabel stroom opwekken.