Een jaar geleden alweer. Dat was het moment dat ik op X (Twitter) een bericht en afbeelding van Martin Kleinsman zag. Het trok mijn aandacht. Wat is dit? Het was een kleurrijke afbeelding met het resultaat van een blower-door-test.
Ik had nog nooit van een blowerdoortest gehoord. Het woord klinkt interessant. Alles waar ik mee bezig was, legde ik aan de kant. Eerst maar eens uitzoeken wat een blower-door-test precies is.
Conclusie: ik wil ook een blowerdoortest! Om inzicht te krijgen. En omdat het er gewoon heel tof uit ziet.
De blowerdoortest is een methode om de luchtdichtheid van een gebouw of huis te meten. Bij een standaard blowerdoor test wordt één deur in een gebouw voorzien van een grote ventilator die lucht naar binnen of buiten blaast. Hierdoor ontstaat een drukverschil: overdruk of onderdruk. Deze drukverschillen helpen om luchtlekken in het gebouw op te sporen.
Jeroen en Erwin bij de voordeur. Dit was leuk!
Wie energie wil besparen, moet weten waar lekken zijn. Door deze lekken kan warmte ontsnappen. Een blower-door-test brengt deze warmtelekken nauwkeurig in kaart. Deze test combineert drukverschillen en thermografische metingen om verborgen gebreken op te sporen.
De uitkomsten uit een blower-door-test geven jou inzicht om gericht en doeltreffend te isoleren. Je weet precies waar je moet beginnen om het snelste resultaat te krijgen.
Goed, daar gaan we. Een zoekopdracht “blowerdoortest groningen” levert direct een overload aan resultaten op. Vooral van blowerdoortest.nl en energiekeurplus.nl.
Het eerste resultaat doet mij direct denken aan een online lead-machine die landelijk opereert. Niks blijkt minder waar. Beide domeinen zijn van één en dezelfde eigenaar: Erwin den Hartog uit Groningen.
En Edwin weet waar hij over praat.
Erwin is een ITC Level 3 gecertificeerd thermograaf. Een Level 3 blowerdoor tester en ook nog een gecertificeerd ultrasoon inspecteur. Oja, en Drone piloot.
Het vinden van een gekwalificeerde blowerdoortester vraagt om specifieke kennis en kunde. Net als bij andere specialistische diensten zijn er helaas ook in deze branche beunhazen actief.
Voor nieuwbouwwoningen zijn Nederlandse (NEN2686) en Europese normeringen vastgesteld. Voor bestaande woningen zijn deze er niet.
Wel zijn er richtlijnen vanuit de brancheorganisatie voor luchtdichtheidsmetingen, het NBVL. Helaas is het voor consumenten niet inzichtelijk welke bedrijven bij deze organisatie zijn aangesloten.
Op 21 oktober nam ik contact op met Energiekeurplus. Na enkele uren kreeg ik van Edwin een reactie met het verzoek om het betreffende adres door te geven. Er bleek op ons adres (en lekker dichtbij) geen enkele belemmering om een blowerdoortest uit te voeren.
Enkele weken later werd de afspraak definitief bevestigd. Twee dagen voor de afspraak werden instructies per email toegestuurd.
14 november 2024 was de grote dag. Feest in huize Jeroen! De blowerdoortest zou uitgevoerd worden. Nu is het afwachten of ik straks nog steeds zo blij ben….
Ik wil graag weten hoe dingen zitten, dan weet ik waar ik aan toe ben. Of het nou leuk is om te weten of niet, dat maakt niet uit. De blowerdoortest, daar heb ik echt zin in. Stiekem ben ik er ook wel wat bang voor.
We leven in een huis gebouwd in 1960. Daar zal vast wel wat mis mee zijn. Er zijn wat (p)lekken in huis waar wij onze vraagtekens wel bij hebben.
Vooral een plek in de woonkamer, de slaapkamer van mijn jongste dochter en de zolder. Vooral de zolder, daar is geen isolatie of iets aanwezig. In de winter erg koud.
Mijn verwachting? Het zal vast meevallen, ben immers positief ingesteld. Maar stiekem ben ik er een beetje bang voor…
De ventilator word gemonteerd in een deurkozijn met een verstelbaar frame.
Om 10:00 stipt stond Erwin voor de deur. Hij pakte zijn spullen uit de auto en installeerde zich. Vooral de ventilator in de deuropening was indrukwekkend. Geautomatiseerd werd er onderdruk op de woning gezet, een onderdruk van 50 Pa (Pascal).
De pascal (symbool Pa) is de SI-eenheid voor druk. De pascal is gedefinieerd als de druk die een kracht van 1 newton uitoefent op 1 vierkante meter.
Nu dan een versimpelde uitleg.
Stel je voor dat je in een zwembad zit en je dompelt je hoofd onder water. Voel je dan hoe het water druk uitoefent op je hoofd? Hoe dieper je je hoofd onder water steekt, hoe meer druk je voelt.
Die druk die het water op je hoofd uitoefent, kun je meten. Die meeteenheid heet Pascal (afgekort met 'Pa'). Hoe meer Pascal, hoe meer druk.
Bij een blower-door-test wordt er ook druk gemeten. Maar in plaats van water is dat lucht. De ventilator in het deurkozijn blaast lucht naar binnen of zuigt lucht naar buiten. Daardoor ontstaat er een drukverschil tussen binnen en buiten.
Die drukverandering kun je meten in Pascal. Bijvoorbeeld 50 Pascal (50 Pa). Hoe hoger dat getal, hoe meer druk er is en hoe meer lucht er door kieren en gaten naar binnen of naar buiten komt.
Erwin had ook een professionele warmtecamera (een dure jongen van 20K), een windsnelheidsmeter, drukverschilmeter en een rookmachine mee. Een rookmachine die ze ook in het theater gebruiken. Daarover later meer.
De hele woning staat nu op een onderdruk van 50pa. Dat komt overeen met ongeveer een windkracht 4 a 5. Het zuigt lucht uit het huis naar buiten, er ontstaat in huis minder druk dan buiten. Het effect is dat er koude lucht van buiten naar binnen moet komen… door kieren, naden of gaten.
Alle deuren in huis staan open. Een voor één worden alle ruimtes gecontroleerd op drukverschillen. Dat gebeurt met een drukverschilmeter. De druk wordt aan twee kanten van de deur gemeten, het verschil is een waarde.
In onderstaande foto is de waarde: 46.3 (pascal), op een totaal van 50 (pascal). Dat komt overeen met een percentage van: 92.6%. Conclusie: eigenlijk is er een directe verbinding met de buitenlucht 😔
Op deze foto wordt de luchtdruk met een drukverschilmeter gemeten aan twee kanten van de deur: de zolder is een heel groot lek!
Met de drukverschilmeter gaan we iedere ruimte bij langs. We beginnen bij de deur naar de zolder, een waarde van 46.3. Een waarde die mij op dat moment nog niet veel zegt.
Erwin vertelt mij wat deze waarde inhoudt. Best hoor. Nou, eigenlijk bizar hoog. Een percentage van 100% zou betekenen dat je een directe verbinding met buiten hebt.
Ok, ik snap nu dat de waarde van 46.3 (op basis van 50pa) erg hoog is. Gelukkig vallen de andere ruimtes mee, Nou ja, eigenlijk niet.
Vooral de woonkamer (36%), kelder (43%), bijkeuken (28%) en slaapkamer 4 (13%) vallen op. Op naar stap 2.
| Ruimte | Pascal | Drukverschil | Procent |
|---|---|---|---|
| Woonkamer | 50 | 18.2 | 36% |
| Eetkamer | 50 | 12.1 | 6% |
| Meterkast | 50 | 7.6 | 15% |
| Kelder | 50 | 21.6 | 43% |
| WC beneden | 50 | 1.9 | 4% |
| Bijkeuken | 50 | 13.8 | 28% |
| WC boven | 50 | 1 | 2% |
| Badkamer | 50 | 2.4 | 5% |
| Slaapkamer 1 (van ons) | 50 | 4.9 | 10% |
| Slaapkamer 2 (oudste dochter) | 50 | 2.1 | 4% |
| Slaapkamer 3 (enige zoon) | 50 | 4.2 | 8% |
| Slaapkamer 4 (jongste dochter) | 50 | 6.6 | 13% |
| Zolder | 50 | 46.3 | 93% |
Nu we de drukverschillen per ruimte weten, gaan we verder op onderzoek uit. Per ruimte gaat Erwin met de warmtebeeldcamera aan de slag. Waarbij een windmeter en een rookmachientje (kleine versie) in zijn broekzak zitten voor het geval hij die even snel nodig heeft.
Hier lopen warmwater-leidingen (badkamers) en buizen voor de airco's.
We starten bij de zolder. Hier kijken we in de hoek gewoon naar buiten, dat is dus een mega lek. Die moet dicht. Niet nu, maar gewoon later. Bij vele naden en kieren komt de wind gewoon binnen waaien.
Een kleine video met de zolder-bevindingen. De zolder moet worden aangepakt, maar dat wisten we al bij de aankoop in 2018.
Van iedere ruimte worden uitgebreid foto's gemaakt met de warmtebeeldcamera, wat een knap staaltje techniek is dat apparaat, bizar gewoon!
Een warmtebeeldcamera werkt niet zoals een gewone fotocamera. In plaats van licht meet een warmtebeeldcamera infrarode straling. Alle voorwerpen en materialen geven infrarode warmtestraling af. Afhankelijk van hun temperatuur.
De camera vertaalt die warmtestraling in een beeld waarbij hete plekken in veel gevallen als rood/geel worden weergegeven en koude plekken als blauw/paars. Zo wordt zichtbaar welke materialen koud zijn en welke warm.
Omdat er bij een blower-door-test een drukverschil wordt gecreëerd, wordt met de warmtebeeldcamera duidelijk waar de koude lucht naar binnen komt. Die plekken zijn dan op de warmtebeelden goed te zien (paars/blauw).
Let op: in de zomer zijn de kleuren net andersom. Er stroomt op zonnige warmte zomerdagen vaak warmere lucht het huis binnen, deze kleur is dan dus geel/rood.
De gemaakte warmtebeeld-foto's komen later in een rapport (daarover verderop meer) te staan met concrete aanbevelingen voor ons huis.
Nu eerst terug naar de zorgenkindjes.
Dat zijn de woonkamer, eetkamer, bijkeuken en slaapkamer van onze jongste dochter. Om deze zorgenkindjes beter te kunnen begrijpen is de warmtebeeldcamera niet genoeg.
We gaan aan de slag met rook, veel rook.
Om met rook aan de slag te kunnen moet de ventilator omgedraaid worden. Op die manier zal er overdruk (het tegenovergestelde van onderdruk) op het huis worden gezet. De buitenlucht komt niet door naden het huis ín, maar gaat er uit. Naar buiten dus.
De rookmachine wordt gebruikt om een dichte rook te creeëren. Deze wordt dicht bij een lek geplaatst. De rook vervolgt daarna haar weg heel snel naar buiten.
Het zoekt de weg van de minste weerstand, naar de plek waar de druk het laagste is. En dat is buiten!
In de woonkamer hebben we een nisje. Daar komt sinds dat we hier wonen al kou vanaf, soms wat meer en soms wat minder. Goed, dit beeld zegt genoeg.
Soms denk je dat een deur gewoon goed dicht zit, zo ook deze schuifdeur. Hendel naar beneden, slot er op en klaar is kees. Denk je. De rook gaat dwars door de deur heen. En als we buiten staan zien we dat de rook zelfs door de kozijnen naar buiten gaat.
Soms ziet iets er goed uit, maar niks is minder waar.
De koudste kamer van het huis, altijd al geweest. En in de zomer de warmste. Met de in Mei geplaatste airco (koelen + verwarmen) kunnen we deze kamer snel op een aangename temperatuur brengen.
Het kozijn was altijd al wat gammel, alsof je die er zo uit kan trappen. De rook gaat er dwars doorheen, nou ja, onderdoor.
Het is nog even wachten op het uiteindelijke rapport die veel foto's van de warmtebeeldcamera zal bevatten. Erwin doet aanbevelingen voor concrete verbeteringen. Dit rapport is een momentopname en kan in de toekomst gebruikt worden om verbeteringen inzichtelijk te maken.
Later meer…
Wat een leerzame en inspirerende ervaring was de blower-door-test voor mij! Vanaf het moment dat Erwin, een erkende tester, aankwam, was ik geboeid door alle meegebrachte apparatuur en meetmethodes. Hij nam uitgebreid de tijd om elke stap toe te lichten en mijn vragen één voor één geduldig te beantwoorden.
Het voelde als een heuse masterclass over energiebesparing in huis. Ik zag hoe de ventilator in het deurkozijn een drukverschil creëerde, waardoor de warmtelekken als heldere contrasten op de thermografische camera naar voren kwamen. En de rooktests lieten op een bijzonder visuele manier zien waar de warmtelekken zitten.
De kosten variëren tussen de €800 en €1000 en geven je een schat aan inzichten. Inzichten die goud waard zijn om gericht aan de slag te gaan met isolatie en het lekdicht maken van je huis. Wij weten precies waar wij moet beginnen en welke verbeteringen de meeste impact zullen hebben.
De blowerdoortest was een van de meest leerzame en zinvolle ervaringen dit jaar. Ik kan iedereen aanraden om de test eens te laten uitvoeren, vooral als je met hoge energiekosten kampt, plannen hebt om te verbouwen of te isoleren. De blik die het biedt op je woning is simpelweg onbetaalbaar.
Deze trotse en sportieve Groninger heeft verregaande interesse in duurzaamheid, energie en domotica. Hij is mede-eigenaar van B2Design en maakt shuffleboards met de drie broers van Tafelsmaak.