Zijn de netbeheerskosten in Nederland eerlijker te maken? Ja, een goed idee!

Wat is een netbeheerder?

Een netbeheerder zorgt voor het transport van elektriciteit naar woningen en voor het onderhoud aan elektriciteitskabels. De netbeheerkosten betaal je aan je energieleverancier, die dit bedrag doorgeeft aan de netbeheerder.

Je kunt helaas niet zelf je netbeheerder kiezen. Deze is namelijk afhankelijk is van de regio waar je woont. In Nederland zijn de grote netbeheerders: Enexis, Stedin en Liander.

De kosten die je moet betalen hangt af van de grootte van je elektriciteitsaansluiting. 

Hoe zijn de netbeheerkosten opgebouwd?

Netbeheerkosten bestaan uit verschillende onderdelen: aansluitkosten, transportkosten, vastrecht en de huur van de meter. Hoe zit dat precies?

1. Vastrecht
   Vastrecht is een maandelijks bedrag voor administratiekosten. Dit omvat bijvoorbeeld facturering, incasso en overige administratieve werkzaamheden.
2. Capaciteits (tarief)
   Het capaciteitstarief betaalt u voor het transport van elektriciteit. Met de inkomsten betaalt uw netbeheerder het onderhoud van het energienetwerk. Zo blijft het energienetwerk veilig en betrouwbaar.
3. Aansluit (tarief)
   U betaalt dit tarief voor het beheer van uw stroomaansluiting. Het bedrag verschilt per per netbeheerder. Wil je een nieuwe aansluiting, dan betaal je eenmalig een extra bedrag. 
4. Meet tarief: huur van (slimme) meter
   De elekriciteitsmeter in jouw meterkast is eigendom van de netbeheerder. Je betaalt hiervoor huur via je energierekening. De energieleverancier draagt dit bedrag af aan de netbeheerder. 

De kosten per netbeheerder 2024 (per jaar)

Er wordt veel van het net gevraagd nu steeds meer apparaten over gaan op elektriciteit met hernieuwbare energie. Netbeheerders zijn verantwoordelijk voor het elektriciteitsnet en moeten de energietransitie in goede banen leiden. 

Er wordt steeds minder gas gebruikt en veel meer stroom.

Netbeheerders gaan de komende jaren veel geld (miljarden) investeren in het verzwaren van het net en om netcongestie te voorkomen. Het netwerk moet uitgebreid en aangepast worden. 

De kosten hiervoor betalen consumenten en bedrijven. Logisch. 

De nieuwe berekening van het capaciteitstarief geldt in België op dit moment alleen voor elektriciteit, niet voor gas. Het is een nieuwe berekening die kosten voor de aanleg en het onderhoud van het elektriciteitsnet berekend. 

Het doel van de nieuwe regeling is om inwoners aan te moedigen hun elektriciteitsverbruik over de dag te spreiden, zodat een overbelast elektriciteitsnet voorkomen kan worden. 

De regeling geldt in België alleen voor gezinnen die niet onder de armoedegrens leven. 

Voor huishoudens met een digitale meter wordt het capaciteitstarief berekend op basis van het piekvermogen. 

De digitale meter meet je elektriciteitsverbruik per kwartier in kWh. Tijdens dit kwartier neem je niet altijd evenveel elektriciteit van het net af waardoor er hogere en lagere pieken in elektriciteitsverbruik zijn. 

Het gemiddelde verbruik gedurende vijftien minuten noemen we het kwartiervermogen (in kW). 

De maandpiek is het hoogste kwartiervermogen in één maand.

Voor het capaciteitstarief berekent de netbeheerder elke maand opnieuw het gemiddelde van de 12 laatste maandpieken. 

Stel dat je gemiddelde maandpiek voor een bepaalde maand lager ligt dan 2.5 kW, dan rekent jouw leverancier voor die maand een minimumbedrag aan. Dat minimumbedrag komt overeen met een maandpiek van 2.5 kW.

In 2024 hebben we alle tarieven van Belgische leveranciers op een rijtje gezet. De gemiddelde kosten voor 1 kW aan gemiddeld piekvermogen bedragen €43,96 (inclusief btw). Er geldt een minimum van 2,5 kW aan piekvermogen.

1. We gaan uit van een 3 x 25 ampère meterkastaansluiting. 
2. Alle prijzen zijn inclusief btw. 
3. Leverancier Nederland: Enexis (zie prijzen)

Kan je overdag (als de zon schijnt) je elektrische auto laden of alvast een stukje vlees aanbraden op je elektrische kookplaat? Doen! 

Op die manier hoeven elektrische apparaten niet allemaal tegelijk veel stroom te verbruiken, waardoor je een hoog piekvermogen voorkomt. Dit piekvermogen wil je zo laag mogelijk hebben om hogere netbeheerskosten te voorkomen. 

Heb je een volle thuisbatterij? Dan kan die in de avond dienst doen om elektrische apparaten van stroom te voorzien én piekvermogen te voorkomen. In dit geval voorkom je dat je (vaak) dure stroom (het is avond en dus geen zon) moet inkopen én een hoog capaciteitstarief moet betalen. 

Lang verhaal kort: spreidt je elektriciteitsverbruik zo goed als mogelijk door de dag heen. 

Met de invoering van het capaciteitstarief in België (2023) is er ook in Nederland regelmatig een discussie op gang gekomen. Leuk.

Door de netbeheerskosten deels te baseren op piekvermogen, wordt een stabieler elektriciteitsnet bevorderd en worden consumenten aangemoedigd stroomverbruik meer en meer te gaan spreiden. 

Piekverbruikers moeten financieel meer bijdragen dan ‘niet-piekverbruikers’. Klinkt logisch. Klink logisch. En eerlijk ook nog. 

Niet-piek-belasters betalen maandelijks enkele tientjes per jaar minder, piek-belasters juist wat meer. 

Het zorgt alleen maar voor meer bewustwording rondom het verbruik van elektriciteit. En dat is nog nooit slecht geweest. Meer bewustwording is alleen al een pure ‘win'. 

Laat dat nieuwe capaciteitstarief maar komen.